ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ - ΑΓ. ΡΟΥΜΕΛΗ ΤΟ ΜΠΑΛΚΟΝΙ ΤΩΝ ΣΦΑΚΙΩΝ

                              Άγιος Ιωάννης-Αγία Ρουμέλη

                             Του Δακανάλη Μανόλη

                                αντιπροέδρου ΕΟΣ. Μοιρών                            

     Άγιος Ιωάννης των Σφακιών (υψομ.790μ) είναι ένα μικρό γραφικό χωριό κτισμένο μέσα στα πεύκα με  15 κατοίκους που ασχολούνται κυρίως με τη κτηνοτροφία. Ο Ορειβατικός Σύλλογος Μοιρών στις 13 Ιουλίου 2013 βρέθηκε εκεί με το λεωφορείο του Δήμου Φαιστού που μας παραχώρησε και τον ευχαριστούμε πολύ. Καταλήξαμε στον ξενώνα «Αλώνια» του Αντώνη Γεωργιεδάκη και στο παλιό αρχοντικό της οικογένειας Βαρδινογιάννη από όπου κατάγεται.

     Το όνομα Άγιος Ιωάννης το πήρε από το νεομάρτυρα Άγιο Ιωάννη που κατάγονταν από τα ένδοξα και ηρωικά Σφακιά και μαρτύρησε με απαγχονισμό στις 15 Σεπτεμβρίου του 1811 έξω από τη Νέα Έφεσο (Κουσάντασι), γιατί αρνήθηκε να ασπαστεί το Μουσουλμανισμό.( Πηγές: ΒΙΟΙ ΑΓΙΩΝ). 

       Έγινε μια μικρή στάση στην Αράδαινα που είναι κτισμένη πάνω στα ερείπια της αρχαίας πόλης Αραδήν, η οποία συγκαταλέγεται μεταξύ των 30 αρχαίων κρητικών πόλεων που  συνήψε συνθήκη το 183 πχ με τον Ευμένη της Περγάμου. Το χωριό εγκαταλείφτηκε  λόγω μιας αιματηρής βεντέτας, που ξεκίνησε το 1948 από ένα κουδούνι που φέρουν τα ζώα στο λαιμό, με αποτέλεσμα τα θύματα  να φθάσουν τα επτά. Ο οικισμός σήμερα αποτελεί ένα εθνολογικό μουσείο παλιάς αρχιτεκτονικής  και τα  αρχοντικά εντυπωσιάζουν με καμάρες, πυργίσκους, πολεμίστρες και τζάκια.

      Η Αράδανα ήταν αποκομμένη από το οδικό δίκτυο μέχρι το 1987, που έγινε η ζεύξη του φαραγγιού της Αράδαινας με μια σιδερένια γέφυρα μήκους 70 μέτρων και ύψους 138 μέτρων μέχρι την κοίτη του φαραγγιού. Το έργο χρηματοδοτήθηκε με δωρεά της οικογένειας των Βαρδινογιάννηδων που κατάγεται από τον Άγιο Ιωάννη. Στα μέσα της γέφυρας υπάρχει πλατφόρμα για  Μπάζι Τζάμπιγκ.  Από το ύψος αυτό οι τολμηροί κάνουν άλματα στο κενό  κρεμασμένοι από ένα  χοντρό λάστιχο, που τους συγκρατεί.

     Περάσαμε ένα μια ξεχωριστή βραδιά με μοναδικά γαστρονομικά Σφακιανά εδέσματα στον παραπάνω ξενώνα. Στη συνέχεια ακολούθησε  γλέντι και χορός με ζωντανή κρητική μουσική (λύρα Μανώλης Βρανάκης και λαούτο Νίκος Λεμονάκης), που κράτησε μέχρι αργά το βράδυ.

    Την επομένη μέρα με αρχηγούς τους Γιώργο Σπυριδάκη και Μανώλη Ντρετάκη πήραμε ένα  αρχέγονο μονοπάτι, που ξεκινάει λίγο έξω από την είσοδο του Αϊ Γιάννη με προορισμό την Αγία Ρουμέλη. Λίγο πιο κάτω από το χωριό συναντήσαμε αριστερά μια αιωνόβια ελιά που αποτελεί μνημείο της πολιτισμικής μας κληρονομιάς.  Το μονοπάτι ελίσσονταν μέσα στο πευκόδασος, ενώ εκατέρωθεν υπήρχαν πετρώδη μικρά αγροτεμάχια περιφραγμένα με τράφους, τα οποία καλλιεργούσαν με σκαλίδες στα παλιά χρόνια  για να επιβιώσουν οι κάτοικοι του Αϊ Γιάννη και του εκεί εγκαταλειμμένου χωριού Περγιανά.

    Φθάσαμε στη θέση «Καλό Πόρο» (υψ.600μ) που είναι το μπαλκόνι των Σφακιών, με μοναδική πανοραμική θέα στον κόλπο της Αγίας Ρουμέλης και το απέραντο Νότιο Κρητικό Πέλαγος. Το τοπίο από εκεί πάνω είναι φανταστικό, εντυπωσιακό και κατάλληλο για φωτογραφίες.

    Στη συνέχεια ακολουθήσαμε κατηφορική πορεία μέσα στο πευκόδασος και μας πήρε μιάμιση ώρα, μέχρι να φθάσουμε στον  παραλιακό ναό του Αγίου Παύλου  με σταυροειδή αρχιτεκτονική του 11^ου αιώνα, που έκτισε ο Άγιος Ιωάννης ο Ξένος από το Σίβα της Πυργιώτισσας. Ο ναός είναι κτισμένος με πολύχρωμες πέτρες και αντιστέκεται πεισματικά στη φθορά του αδηφάγου χρόνου.

     Το μονοπάτι πάνω από την παραλία συναντά το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4, το οποίο συνεχίζει παράλληλα με τη θάλασσα και μετά από πορεία μιάμισης ώρας πάνω στην άμμο και τα βότσαλα, φθάσαμε στον οικισμό της Αγίας Ρουμέλης.   Ο οικισμός βρίσκεται στην έξοδο του πανευρωπαϊκού κάλλους φαραγγιού της Σαμαριάς και δέχεται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.

      Πάνω από την Αγία Ρουμέλη  σε στρατηγικό σημείο βρίσκεται ο  Τούρκικος κουλές που είναι σε καλή κατάσταση. Οι κουλέδες κτίστηκαν κατά τη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866-69 από τον  Χουσεΐν Αβνή πασά και αποτελούσαν οχυρωματικά έργα για τον έλεγχο της κίνησης των επαναστατών.

    Κατά το λιόγερμα το πλοίο ΔΑΣΚΑΛΟΓΙΑΝΝΗΣ μας μετέφερε στη Χώρα των Σφακιών ή Εμπρόσγιαλος. Και οι είκοσι εφτά ορειβάτες-ορειβάτισσες έμειναν κατενθουσιασμένοι και μαγεμένοι, για τη μοναδική αυτή πορεία που κάναμε.-

                                                                                                Μοίρες 15-7-2013

Η γέφυρα της Αράδαινας

Η ομάδα στη γέφυρα

Δείπνο στον Αι Γιάννη

Δείπνο

Και μετά χορός

Ταγκό

Μανώλης. Βρανάκης Λύρα και Νίκος

 Λεμονάκης λαούτο

Μνημειακή ελιά

Πάνω στο αργέχονο μονοπάτι

Ερειπωμένο χωριό Περγιανά

Αρχηγός η Μαρία

Το μπαλκόνι των Σφακιών

Κάθοδος προς τη θάλασσα

Απολαμβάνουν τα μοναδικά τοπία

΄Αγιος Παύλος του 10ου αιώνα

Έξοδος φαραγγιού Ελυγιάς

Είσοδος του κουλέ με πολεμίστρες

Εσωτερικό κουλέ

Η παλιά Αγ.Ρουμέλη και η έξοδος της Σαμαριάς

Η γέφυρα δωρεά των Βαρδινογιάννηδων

Φαράγγι Αράδαινας

Αρχοντικό Βαρδινογιάννηδων

Άγιος Παύλος

Καλντεριμένιο μονοπάτι

                                                                                                                                                                

ΝΙΔΑ - ΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ - ΜΑΥΡΗ ΚΟΡΦΗ - ΚΑΜΑΡΑΙΚΟ.

< ΝΙΔΑ-ΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ-ΜΑΥΡΗ-ΚΑΜΑΡΑΙΚΟ Του Δακανάλη Μανόλη Αντιπροέδρου ΕΟΣ Μοιρών Η Νίδα πήρε το όνομα από το Ίδα = δέντρο δάσους για ξυλεία. Είναι ένα μαγευτικό οροπέδιο (υψ 1450μ). Υπήρξε ανέκαθεν τόπος ανταρτών ή Χαίνηδων σε όλες τις περιόδους κατάχτησης της Κρήτης από επιδρομείς. Το οροπέδιο είναι καταπράσινο κε μικρό χορτάρι, που το ονομάζουν νεβρίδα, το οποίο αφήνει στα δόντια των προβάτων μια χρυσή απόχρωση και οι βοσκοί της περιοχής λένε τα πρόβατα με τα χρυσά δόντια. Το Ιδαίο Άντρο ή «Σπηλιάρα της Βοσκοπούλας» υψ1498μ) είναι εντυπωσιακό και φωλιασμένο στις βόρειες πλαγιές του Ψηλορείτη. Ο γνωστός μύθος της Ρέας με τον Κρόνο όπως παραδίδεται από τους αρχαίους συγγραφείς, συνδέει το σπήλαιο με τη γέννηση και ανατροφή του Δία. Ο Κρητογενής Δίας στην Κρητική εκδοχή της ζωής του, όχι μόνο είχε γεννηθεί στο Ιδαίο Άντρο. Αλλά είχε πεθάνει και ταφεί εκεί. Τα πολλές χιλιάδες αφιερώματα που βρέθηκαν στις ανασκαφές αποδεικνύουν το επίπεδο σεβασμού και λατρείας που απολάμβανε το σπήλαιο ως ιερός τόπος πανελλήνιας ακτινοβολίας. Στο σπήλαιο έχει ανιχνευτεί η παρουσία ανθρώπου από τη Νεολιθική εποχή (τέλη 4ης χιλιετίας). Ο Μίνωας ανέβαινε για προσκύνημα κάθε εννέα χρόνια, έπαιρνε τους νόμους από τον πατέρα του Δία και τους εφάρμοζε στο μινωικό του βασίλειο. Η συστηματική λατρεία του σπηλαίου πιστοποιείται από το μισό της 2ης χιλιετίας πχ και κράτησε μέχρι της Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Οι προσκυνητές συνέχιζαν την ανάβαση στο Ιδαίο Άντρο μέχρι τον 4ο μΧ αιώνα ως τα χρόνια του Ιουλιανού του παραβάτη. Ο Πυθαγόρας περιγράφει το βωμό έξω από το σπήλαιο και ότι εντός του σπηλαίου υπήρχε ελεφαντοστέινος θρόνος. Ο Θεόφραστος αναφέρει, ότι οι προσκυνητές κρεμούσαν τα αναθήματα στην είσοδο σε μια λεύκα. Ο Πίνδαρος αναφέρει τον 5ο π.χ. αιώνα το σπήλαιο ήταν «σεβαστό και τιμημένο». Από το Ιδαίο Άντρο στις 16 Ιουνίου 2013 δέκα έξι ορειβάτες του Ορειβατικού Συλλόγου Μοιρών με αρχηγό τον γράφοντα, ανηφορήσαμε από τον πόρο του «Βοσκερού» ακολουθώντας ένα αρχέγονο μονοπάτι που συνδέει το οροπέδιο της Νίδας με την κορφή του Ψηλορείτη. Από τη θέση «Κόλιτα» πήραμε νότια κατεύθυνση για την «Μαύρη Κορφή ή Σέλα του Διγενή» (υψ1981μ). Λέγετε Μαύρη Κορφή γιατί όλα τα πετρώματα αποτελούνται από μαύρες τσουγκρωτές σιδερόπετρες και Σέλα Διγενή, γιατί μεταξύ των δύο κορφών δημιουργείται μια σέλλα. Η τοπική παράδοση αναφέρει, ότι πάνω στη σέλλα κάθονταν ο «Διγενής Ακρίτας» και όταν διψούσε πατούσε το ένα πόδι του στη Μαύρη και το άλλο στα Αστερούσια Όρη, έσκυβε και έπινε νερό από το Γέρο Ποταμό. Τα γένια του στόμωναν το ποτάμι και πλημμύριζε ο κάμπος της Μεσαράς. Όλη η βόρεια πλευρά της «Μαύρης» αποτελείται από μαύρες τσουγκρωτές πέτρες, μικρές και μεγάλες δολίνες. Δεν υπάρχει μονοπάτι, η ανάβαση γίνονταν με μεγάλη δυσκολία και απαιτούσε μεγάλη προσοχή για την αποφυγή ατυχήματος. Η θέα από την κορφή ήταν φανταστική προς τη βόρεια και νότια Κρήτη και σ αυτό βοήθησε η διαύγεια της ατμόσφαιρας. Κατηφορίσαμε στη νότια πλαγιά της Μαύρης σε ανάλογο τραχύ έδαφος με εκείνο της βόρειας πλαγιάς και φθάσαμε στο «Καμαραϊκό Σπήλαιο» (υψ 1524μ). Το σπήλαιο είναι διεθνώς γνωστό για τα εξαιρετικής τέχνης με λεπτά τοιχώματα καμαραϊκά αγγεία. Τα οποία πάνω σ αυτά σε μαύρο φόντο ζωγράφιζαν διάφορες παραστάσεις θαυμαστοί καλλιτέχνες των ανακτόρων της Κνωσού και της Φαιστού την περίοδο 1900-1100 π.χ. Το θέρος ανέβαιναν στο σπήλαιο εν πομπή από τη Φαιστό με ταξίματα από λάδι, σιτηρά, καρπούς, φρούτα κλπ. Και τα απέθεταν για τη λατρεμένη εκεί θεά της γεωργίας. Βρέθηκαν στις ανασκαφές κύπελλα, φρουτιέρες, πρόχοι, τεϊέρες, κρατήρες και διάφορα άλλα. Οι μόνιμοι κάτοικοι του σπηλαίου αγριοπερίστερα, καλιακούδες και νυχτερίδες δεν ενοχλήθηκαν με την παρουσία μας. Κατηφορίσαμε με πορεία προς εντυπωσιακό πρινόδασος της «Μαδαρής» και από εκεί ακολουθώντας βόρεια πορεία με προορισμό το οροπέδιο της Νίδας. Το κατάκρυο νερό της πηγής «Κουτσουνάρα» μας δρόσισε και μας όπλισε με νέες δυνάμεις, για να προχωρήσουμε. Συναντήσαμε πολλά παλιά μιτάτα που σημαίνει στα λατινικά στρατιωτικό κατάλυμα και στην εποχή μας κατάλυμα βοσκού. Οι αρχαιολόγοι συνδέουν τα μιτάτα με τους κυκλικούς τάφους της μινωικής περιόδου.(Πηγή: Ζ. Δ Σκουλάς Δρ Πολ. Μηχανικού www. Kritikoi.gr). Πραγματοποιήσαμε κυκλική πορεία που κράτησε 8 ώρες σκληρής ανάβασης και κατάβασης. Η ταλαιπωρία που περάσαμε ήταν αισθητή σε όλους μας, ουδείς όμως δυσανασχέτησε, γιατί υπήρχαν συνεχείς εναλλαγές του περιβάλλοντος και μείναμε κατενθουσιασμένοι. Χαρακτηρίζεται από τις πιο δύσκολες ορειβασίες. Πηγές: Φυλάδιο ΙΔΑΙΟ ΑΝΤΡΟ 2013 του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων Πολιτισμού και Αθλητισμού. ΝΟΜΟΣ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ, Εκδόσεις Νομαρχίας Ηρακλείου 1970 σελ. 44.

Αναρτήθηκε στις 2-7-2013 στο idi45.blogspot.com

  

Οροπέδιο Νίδας

Η Ανάληψη στη Νίδα

Ιδαίο Άντρο

Ιδαίο Άντρο

Οροπέδιο Νίδας

Ανάβαση στα Κόλιτα

Πόρος Βοσκερού

Προς τη Μαύρη κορφή

Αθότυροι στου Νικολάκη το Χαράκι

Προς την κορφή Μαύρη

Δολίνη βόρεια της Μαύρης

Καβάλα στη Μαύρη

Νότια πλευρά Μαύρης

Είσοδος Καμαραϊκού Σπηλαίου

Η ομάδα στο Καμαραϊκό

Νότια πλευρά της Μαύρης

Η πηγή Μπριγιό

Mιτάτο στο Μπριγιό