XΡΥΣΗ ή ΓΑΙΔΟΥΡΟΝΗΣΙ

Χρυσή ή Γαϊδουρονήσι                   

                            Του Ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

       Η Χρυσή είναι το νησί των εκπλήξεων, που εντυπωσιάζουν τον κάθε επισκέπτη, όπως οι βραχώδεις ακτές, τα μικροσκοπικά θρυμματισμένα κογχύλια και οι αμμουδερές χρυσαφένιες παραλίες, εξ αιτίας των οποίων πήρε το όνομα Χρυσή. Είναι ένας χρυσαφένιος παράδεισος που αποτελεί το νοτιότερο φυσικό πάρκο της  Ευρώπης.

       Ο Ορειβατικός Μοιρών στις 21 Αυγούστου 2016 έκανε επίσκεψη στο πανέμορφο νησί της Χρυσής ή Γαϊδουρονήσι.  Μας πήρε περίπου μια ώρα με το  πλοίο διανύοντας εννέα ναυτικά μίλια για φθάσουμε από την Ιεράπετρα μέχρι τη Χρυσή στον όρμο «Βουγιού Μάτι». Ανατολικά του όρμου βρίσκεται η νησίδα  Μικρονήσι.

       Ένα μονοπάτι φτιαγμένο από ξύλα κατά το μεγαλύτερο μέρος, σε λίγα λεπτά μας οδήγησε στο μαγευτικό όρμο της «Μπελεγρίνας» με τα κρυστάλλινα νερά και τον πολύχρωμο βυθό. Είναι φημισμένη ως εξωτική παραλία και προσελκύει τους καλοκαιρινούς μήνες χιλιάδες ντόπιους και ξένους τουρίστες. Εδώ στην εξωτική αυτή παραλία απολαύσαμε το πολύωρο μπάνιο μας.

      Περπατήσαμε και θαυμάσαμε μέρος του νησιού ανατολικά μέχρι την κεφάλα, η οποία αποτελεί καταφύγιο πουλιών. Διαπιστώσαμε ότι το μεγαλύτερο μέρος του νησιού είναι καλυμμένο με κατάλευκη άμμο που προέρχεται από θρυμματισμένα κογχύλια. Ο βασιλιάς του νησιού είναι το κεδρόδασος με τις αμμοθύνες εκτάσεως 350 στρεμμάτων (κέδρος Λιβάνου), που φθάνουν μέχρι 7 μέτρα ύψος, ακολουθούν τα θαμνοκυπάρισσα και οι σκίνοι. Στο Γαϊδουρονήσι βλέπουμε πολύχρωμους γκριζοπράσινους καστανοκόκκινους, μαυριδερούς σχηματισμούς πετρωμάτων, οι οποίοι περιέχουν πανάρχαια απολιθώματα κογχυλιών.

      Το τοπίο του νησιού εναλλάσσεται και ο επισκέπτης συναντά άλλοτε ερημικό τοπίο με χαμηλούς θάμνους, άλλοτε καταπράσινους  κέδρους με στρουφιχτούς κορμούς γερμένους από τους βοριάδες και αποτελούν παράδειγμα επιβίωσης. Ανάλογα με τις εποχές υπάρχουν φυτρωμένα κρινάκια και αγριαγκινάρες

      Η ενδιαφέρουσα γεωλογία της Χρυσής οφείλεται στο ηφαιστειογενές παρελθόν της, καθώς το νησί σχηματίστηκε από έκρηξη υποθαλάσσιου ηφαιστείου.  Δυτικά του όρμου Χατζηβόλακα έχουν εντοπιστεί ίχνη μινωικού οικισμού, που ήκμασε από το εμπόριο της πορφύρας που προέρχονταν από κογχύλια (Κόκκινη βαφή βασιλικών ρούχων). Εκεί κοντά υπάρχει το ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου του 13^ου αιώνα και ο φάρος του νησιού. Βορειοανατολικά του ξωκλησιού βρίσκεται η παλιά αλυκή της Ρόζας και νότια υπάρχουν πηγάδια, λαξευτοί τάφοι ο μεγαλύτερος των οποίων είναι Ρωμαϊκής εποχής.

      Η Χρυσή προστατεύεται από το ΝΑTURA 2000 ως τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, με σπάνια χλωρίδα διαφορετικών ειδών πολλά από τα οποία είναι θερμόφυτα. Η πανίδα αποτελείται κυρίως από αγριοκούνελα. Το μήκος του νησιού είναι 5 χιλιόμετρα, το μέσο πλάτος 1 χιλιόμετρο, η έκταση 4,743 τ. χ και το υψηλότερο σημείο η Κεφάλα  ανατολικά του νησιού που φτάνει μόλις τα 27 μέτρα ύψος.-

Στον όρμο Βουγιού Μάτι

Στις αμμοθύνες.

Υπό τη σκέπη των κέδρων

Αμμοθύνες

Χρυσαφένια παραλία

Απολιθωμένα κοχύλια

Μοναδικός σχηματισμός

Εξωτική παραλία

Βόρεια της Κεφάλας.

Πεζοπορία

Γαλοζοπράσινα νερά.

Έρημος

Πάνω στην έρημο

Στη χρυσαφένια άμμο.

Γεύμα στους κέδρους

Κέδροι Λιβάνου

Στη σκιά των κέδρων.

Το μονοπάτι που συνδέει τις παραλίες.

Άποψη του κεδρόδασος

Μέσα στη μαγεία.

Στον όρμο Βουγιού Αμάτι

όρμος Βουγιού Μάτι.

-

     

      

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΑΔΟΣ

ΜΟΥΣΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΣΤΑ ΦΑΡΑΓΓΙΑΝΑ

         Πλούσια μουσική εκδήλωση πραγματοποίησαν στις 11 Αυγούστου 2016 στα Φαραγγιανά Μεσαράς, από κοινού το «Δίκτυο Συλλόγων Μεσαράς», με τον «Σύλλογο Φίλων Περιβάλλοντος», σε συνδιοργάνωση με την Περιφέρεια Κρήτης  και την Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου. Η εκδήλωσε ήταν αφιερωμένη  σε δέκα τρεις Μεσαρίτες παλιούς καλλιτέχνες-συνθέτες της κρητικής μουσικής, οι οποίοι  δεν βρίσκονται πια στη ζωή. Θερμά συγχαρητήρια στους παραπάνω διοργανωτές για την πρωτοβουλία τους αυτή.

      Στην παραπάνω εκδήλωση είχα την τιμή, να παρουσιάσω το δάσκαλο της κρητικής μουσικής Λεωνίδα Κλάδο.

       

                 ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΙΧ. ΔΑΚΑΝΑΛΗΣ

            Συγγραφέας-πρώην Αγρονόμος Μοίρες                                               

                              ΚΛΑΔΟΣ ΛΕΩΝΙΔΑΣ

                                       1925-2010

        Γεννήθηκε το 1925 στα Πλατάνια Αμαρίου. Ήταν γιός του Δημήτρη Κλάδου και της Χρυσής Λίτινα το δεύτερο από τα 8 παιδιά.

        Σαν παιδί βοηθούσε στην εκκλησία και ήταν δίπλα στον παπά-Γιάννη Σιγανό από τις Λαμπιώτες, ο οποίος διέκρινε από πολύ νωρίς τις μουσικές και φωνητικές  ικανότητες του Λεωνίδα και τον προώθησε στο ψαλτήρι. Έτσι λοιπόν η εκκλησία υπήρξε ένα από τα πρώτα του βιώματα, όσον αφορά το χώρο της μουσικής.

        Η πρώτη λύρα που έπιασε στα χέρια του ήταν φτιαγμένη από ασφένταμο και οι πρώτοι ήχοι του ακούστηκαν στον Ψηλορείτη το 1941 όταν οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Κρήτη.

       Παράλληλα στο χώρο της μουσικής έκανε τα πρώτα του βήματα και ένας  άλλος μεγάλος Αμαριώτης καλλιτέχνης ο Ροδάμανθος Ανδρουλάκης.Συχνά βρισκόντουσαν στον Οψυγιά όπου μαζί τελειοποιούσαν το παίξιμο τους.

       Στον Κισσόσπηλιο του Ψηλορείτη συνθέτει τον πρώτο του σκοπό. Το 1945 έως το 1947 παίζει στο Ρέθυμνο κάθε βράδυ στο ζαχαροπλαστείο του Κλαψινού, όπου προωθείται από τον πασίγνωστο λαουτιέρη Μπαξεβάνη και πλέον γίνεται γνωστός σε όλο το νομό.

       Το Φεβρουάριο του 1951 βρίσκεται στη Μεσαρά, όπου γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό και αγάπη στις διάφορες εκδηλώσεις της περιοχής. Συχνά έπαιζε στο καφενείο του Μιχάλη Τζωρτζάκη στην πλατεία των Μοιρών, όπου γνωρίστηκε με την κόρη του την Κλειώ. Παντρεύονται το 1953 και αποκτούν 2 γιους και 2 κόρες. Από τη χρονική περίοδο αυτή γίνεται μόνιμος κάτοικος Μοιρών, όπου ο κόσμος τον αγκαλιάζει ως γνήσιο Μεσαρίτη και ο ίδιος ανταποκρίνεται.

      Το 1957 δημιούργησε το πρώτο του έργο «Όταν κοιμάται ο δυστυχής», στο οποίο οι στίχοι, η μουσική και η εκτέλεση είναι δική του. Στην καλλιτεχνική του πορεία έχει αναπτύξει πλούσια δραστηριότητα και έργο που περιλαμβάνει πάνω από 30 δίσκους, στην διάρκεια της οποίας προσπάθησε να εξελίξει και να αναπτύξει την τεχνική του με τελικό αποτέλεσμα την δημιουργία δικού του προσωπικού ύφους και ηχοχρώματος στο παίξιμο της Κρητικής Λύρας.

       Ο Κλάδος ταξίδεψε πολλές φορές στο εξωτερικό και ενθουσιάστηκε με τη διατήρηση της παράδοσης και των εθίμων της Κρήτης στην ομογένεια. Έχει τιμηθεί πάμπολλες φορές για την προσφορά του από διάφορους δήμους-κοινότητες-συλλόγους. Στη λύρα του αποτυπώνεται η λεβεντιά, η περηφάνια και  το μεγαλείο του Κρητικού λαού. Πρέπει να αναφέρουμε ότι  είναι ο πρώτος λυράρης που επιλέχτηκε και πραγματοποίησε συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

        Η τεχνική του χαρακτηρίζεται από ποικίλες και γρήγορες εναλλαγές ενώ η ποιότητα του ήχου έχει μια έντονη γλυκύτητα που σε συναρπάζει. Αυτοδίδακτος λυράρης, από την παιδική του ηλικία καλλιέργησε την γνήσια κρητική μελωδία και την ανύψωσε σε ψηλά επίπεδα. Όλο του το έργο αποτελείται από μεγάλες συνθέσεις με ποικίλες και γρήγορες εναλλαγές ενώ η ποιότητα του ήχου έχει μια έντονη γλυκύτητα που συναρπάζει.

      Ο Λεωνίδας Κλάδος είναι από τους πρώτους ανθρώπους που γνώρισα το 1969, που εγκαταστάθηκα στις Μοίρες λόγω του επαγγέλματος μου. Τα απογεύματα πήγαινα στο ζαχαροπλαστείο που διατηρούσε στο κέντρο των Μοιρών και τα λέγαμε ταχτικά. Μια μέρα τον ρώτησα αν προγραμματίζει εκ των προτέρων να συνθέσει κάποιο σκοπό και μου απαντά: « Όχι Μανόλη! Την ώρα που εργάζομαι στο εργαστήριο μου έρχεται η σύνθεση. Τα παρατάω όλα, παίρνω τη λύρα και δημιουργώ αυθόρμητα το κομμάτι». Τον αποκαλούσα «Δάσκαλο» της Κρητικής μουσικής και του άρεσε πάρα πολύ.

      Κάποτε μου εκμυστηρεύτηκε ότι στην αρχή της μουσικής του καριέρας  τραγουδούσε πολύ ωραία σε υψηλές νότες. Αυτό όμως είχε ως αποτέλεσμα να επηρεαστούν αρνητικά οι φωνητικές του χορδές και ο γιατρός του συνέστησε να αποφεύγει το τραγούδι. Κάθε όμως γνώστης της κρητικής μουσικής και παράδοσης αναγνωρίζει τις μελωδίες του Κλάδου ως ξεχωριστές.

        Ο Λευτέρης Καμπουράκης ή Καστελολευτέρης συνθέτης  και οργανοπαίχτης πολλών οργάνων, ήταν πολύτιμος συνεργάτης του Κλάδο για πάρα πολλά χρόνια.

        Τα τελευταία δέκα χρόνια πριν φύγει για το  τελευταίο ταξίδι στη γειτονιά των αγγέλων, παίζαμε  συχνά πρέφα και συνδεθήκαμε ακόμα περισσότερο. Ήταν  πάρα πολύ καλός οικογενειάρχης, ευχάριστος τύπος, αρχοντάνθρωπος και έχαιρε της εκτίμησης της κοινωνίας των Μοιρών και όλης της Κρήτης.

       Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Φαιστού έδωσε στην κεντρική πλατεία των Μοιρών το όνομα «ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΚΛΑΔΟΣ». Έτσι η τοπική κοινωνία αναγνώρισε το μουσικό έργο του δασκάλου της κρητικής μουσικής Λεωνίδα Κλάδου και ιδιαίτερα την αυθεντικότητα της μουσικής, το πηγαίο ταλέντο του, τις μοναδικές μελωδίες, στο έργο του οποίου συμπυκνώνεται η γνήσια κρητική λαϊκή παράδοση.       

            Θα μείνει αθάνατος!!!!

                                        Φαραγγιανά 11 Αυγούστου 2016

Λ. Κλάδος

Παρουσίαση Κλάδου

Παράδοση τιμητικής πλακέτας