ΙΔΗ: Μαρτίου 2018

Δευτέρα 12 Μαρτίου 2018

ΜΥΘΟΙ-ΣΕΛΑΚΑΝΟ-ΧΡΙΣΤΟ

Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

Το μικρό παραδοσιακό χωριό Μύθοι βρίσκεται στους πρόποδες της ανατολικής Δίκτης σε υψόμετρο 220 μέτρα. Τα αρχαιολογικά ευρήματα της περιοχή μαρτυρούν την ύπαρξη του ανθρώπου από την Υστερομινωική εποχή.

Ο Ορειβατικός Μοιρών στις 11 Μαρτίου 2018 με αρχηγό τον Κωστή Μουζουράκη και 36 ορειβάτες πήραμε την ανηφόρα από το παραπάνω χωριό ακολουθώντας το παλιό Μινωικό μονοπάτι μέσα σε ελαιώνες και κάτω από τις ψηλές κορφές της Δίκτης. Δεξιά κάτω από τα πόδια μας ρέει ο Κρυοπόταμος, που πηγάζει από το μαγευτικό πευκόδασος του Σελάκανου, ο οποίος εισέρχεται στο άγριο φαράγγι της Σαρακίνας ή του Σαραντάπηχου δημιουργώντας μικρούς καταρράχτες, λιμνούλες και δύσκολα περάσματα.

Κάποια στιγμή αφήσαμε το Μινωικό μονοπάτι και ακλουθήσαμε έτερο παλαιό μονοπάτι που ελίσσονταν μέσα σε πανέμορφο πευκόδασος. Σε μια ρεματιά βρεθήκαμε μπροστά στο άγριο μικρό φαράγγι Ζωνάρι, το οποίο εντυπωσιάζει με τα πανύψηλα πρανή και τα στενά περάσματα που είναι κομμένα σαν με μαχαίρι.

Στην πορεία το μονοπάτι διαδέχτηκε δασικός δρόμος και φθάσαμε στον εγκαταλειμμένο και ξεχασμένο οικισμό Μεταξοχώρι (υψ.680μ), ο οποίος μέχρι το 1955 λέγονταν Παρσάς. Είναι η πατρίδα του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως και Αλεξανδρείας Μελετίου Δ΄ (Εμμαν. Μεταξάκης) 1871.

Στη συνέχεια βαδίζαμε στην αριστερή πλευρά του άγριου και κατάφυτου με πεύκα φαράγγι του Παρσά. Το μονοπάτι ελίσσονταν κάτω από τα πεύκα με πολλές φουρκέτες λόγω της ανηφόρας. Στις βραχώδεις πλαγιές της Δίκτης ζουν αετοί, γεράκια, διάφορα άλλα αρπαχτικά και μια πολύ μεγάλη αποικία γυπαετών ή σκάρες πετούσαν πάνω από τα κεφάλια μας για ανεύρεση τροφής.

Στην καρδιά της κοιλάδας του Σελάκανο βρίσκεται ο μικρός οικισμός Σελάκανο (υψ880μ), στον οποίο κατοικούν κτηνοτρόφοι, μελισσοκόμοι και όσοι αγαπούν το βουνό. Η κοιλάδα του Σελάκανου είναι από τα ομορφότερα και σπουδαιότερα οικοσυστήματα της Κρήτης με τραχεία Πεύκη, η οποία αντέχει στην ξηρασία και στο βραχώδες έδαφος. Μέσα στο δάσος απαντάμε επίσης και άλλα είδη δέντρων όπως πρίνους, κυπαρίσσια, σφεντάμια, πλατάνια κλπ. Η κοιλάδα είναι τριγυρισμένη με ρέματα, μικρά φαράγγια, άγρια βράχια και προστατεύεται από το NATURA 2000.

Η θέα από εκεί πάνω μας αποζημιώνει, όσο και να φαίνεται παράξενο στο βουνό ξεφεύγεις, χάνεις την επαφή με την πραγματικότητα και απελευθερώνεσαι. Το αχόρταγο μάτι μας δεν προλάβαινε να σαρώνει συνεχώς το πευκόδασος, τα φαράγγια και τις γύρωθε βουνοκορφές.

Στο πευκόδασος του Σελάκανο οι μέλισσες έχουν το βασίλειο τους, γιατί είναι ο σημαντικότερος μελισσοπαραγωγικός τόπος στο νησί και οι μελισσοτρόφοι μεταφέρουν τα μελίσσια τους εκεί από τα διάφορα μέρη της Κρήτης.

Όμως ορισμένοι άφρονες-πυρομανείς δε σεβάστηκαν αυτόν τον επίγειο παράδεισο και από 15 Ιουλίου μέχρι 18 Αυγούστου 2010 εκδηλώθηκαν τρεις πυρκαγιές τις νυχτερινές ώρες στην καρδιά του πευκοδάσους από άγνωστους δράστες, με αποτέλεσμα να γίνουν στάχτη πάνω από 500 στρέμματα. Η έγκαιρη όμως επέμβαση της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας απέτρεψε τα χειρότερα. Το προχωρημένο της ώρας εκδήλωσης των πυρκαγιών αφήνει πολλά υπονοούμενα για τους δράστες. Το δάσος ευτυχώς από μόνο του άρχισε να αναδασώνεται.

Ακολουθώντας την άσφαλτο καταλήξαμε στο γραφικό χωριό Χρηστός (υψ.520μ). Η μέρα μάζευε σιγά-σιγά τα φτερά της και επιβιβαστήκαμε στο λεωφορείο για την επιστροφή μας.

Είχαμε σύμμαχο τον καιρό με κανονικές θερμοκρασίες για την εποχή, επικρατούσε όμως παντού ξηρασία. Διανύσαμε 17,4 χιλιόμετρα ευχάριστης πορείας και μας πήρε συνολικά 6,5 ώρες.-

Μινωικό μονοπάτι

Μέσα στο δάσος

Κάτω από το βράχο

Φαράγγι Ζωνάρι

Πάμε Μαριελένα

Όλοι στη σκάλα

Βυζαντινή εκκλησία στο Μεταξοχώρι

Χαλάσματα στο Μεταξοχώρι

Σπίτι Πατριάρχη Μελέτιου Δ΄

Φαράγγι του Παρσά

Μικρή ξεκούραση

Μεγάλη η ανηφόρα

Μικρή στάση

Άποψη Σελάκανου

Γεύμα

Ρέμα στο Σελάκανο

Προς τον οικισμό Σελάκανο

Οικισμός Σελάκανο

Ο Μανόλης έφερε την άνοιξη

Ανθόσπαρτο λιβάδι στο Σελάκανο

Παναγία στο Σελάκανο

Ξενώνας

Ίριδες

Παρούσα η άνοιξη

Παντού ο Μανέλης

Η κοιλάδα του Σελάκανου

Πατριάρχης Μελέτιος ο Δ΄

Ορχυδαία στο Μεταξοχώρι

Πέμπτη 8 Μαρτίου 2018

ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑΣ

ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΣ ΤΗΣ ΣΠΙΝΑΛΟΓΚΑΣ

Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

Η χερσόνησος της Σπιναλόγκας βρίσκεται στον κόλπο του Μεραμπέλου με συνολικό μήκος 5,2 χιλιόμετρα και μέγιστο πλάτος 2,2 χιλ. Στο πιο στενό σημείο της βρίσκεται ο ισθμός του Πόρου ή Ελούντας, που ενώνει τη χερσόνησο με την Ελούντα, η οποία σήμερα αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα τουριστικά θέρετρα της Ελλάδας. Κατά τη Μινωική περίοδο στη θέση της Ελούντας άκμασε η αρχαία πόλις Ολούς.

Κατά τη διάρκεια της Κρητικής Πολιτείας ένας Γάλλος ναύαρχος την περίοδο 1897-98 έβαλε τους ναύτες, έσκαψαν τον ισθμό του Πόρου, άνοιξαν κανάλι με τοξωτή γέφυρα για να περνούν οι βάρκες από τον κόλπο της Ελούντας στον κόλπο του Μεραμπέλου. Η γέφυρα αυτή έχει χαλάσει και κατασκευάστηκε τσιμεντένια.

Στις 4 Μαρτίου 2018 ο Ορειβατικός Ηρακλείου με αρχηγό την Νανά Κουτσανδρέου και πάνω από εξήντα ορειβάτες συναντήσαμε πριν τον ισθμό τις παλιές αλυκές, που σήμερα έχουν μετατραπεί σε ένα σπουδαίο υδροβιότοπο.

Μετά τον ισθμό του Πόρου συναντήσαμε παλαιούς πέτρινους ανεμόμυλους και λίγο πιο πέρα υπάρχουν τα ερείπια παλιάς Βασιλικής του 5^ου αιώνα με ψηφιδωτά.

Η πορεία συνεχίστηκε αριστερά σε χωματόδρομους και κατά το μεγαλύτερο μέρος σε παλιά Μινωικά μονοπάτια, που βρίσκονται σε καλή κατάσταση. Στο διάβα μας συναντήσαμε μικρούς ελαιώνες, πολλά μετόχια με πεζούλες, τράφους, αλώνια και εγκαταλειμμένους σιταγρούς. Επειδή η χερσόνησος είναι άνυδρη, κάθε μετόχι έχει και το δικό του σαρνίτσι (δεξαμενή). Η χλωρίδα αποτελείται από χαρουπιές, κυπαρίσσια, σκίνους, θυμάρια, ασπαλάθους, αγκαραθιές και αποτελεί πλούσιο βοσκότοπο, στον οποίο ενδιαιτώνται αιγοπρόβατα.

Η ανατολική ακτογραμμή έχει πολλά κάθετα άγρια βράχια και σχηματίζονται μεγάλοι και μικροί όρμοι. Στο βορειοανατολικό μέρος του μεγαλύτερου όρμου πάνω σε μικρό ύψωμα βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Φωκά, την οποία έκτισαν προς τιμή του βυζαντινού αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, που ελευθέρωσε την Κρήτη το 961 από τους Άραβες. Το εκκλησάκι έχει ανακαινιστεί πριν από αρκετά χρόνια.

Κάτω από το εκκλησάκι του Αγίου Λουκά που βρίσκεται στη δυτική μεριά του παραπάνω όρμου, είναι κρυμμένη μια από τις ωραιότερες παραλίες της Κρήτης με λευκή άμμο και καταγάλανα νερά. Στην είσοδο του όρμου βρίσκεται το νησάκι της Κολοκύθας ή Βρυονήσι, στο οποίο φωλιάζουν οι γλάροι της περιοχής. Η παραπάνω παραλία φιλοξενεί τους καλοκαιρινούς μήνες αμέτρητους τουρίστες από όλο τον κόσμο, οι οποίοι μεταφέρονται με μικρά τουριστικά σκάφη ή πάνε με τα πόδια από την Ελούντα και απολαμβάνουν το μεγαλείο της φύσης. Στην παραλία αυτή βρίσκονται τα ερείπια Βασιλικής του 5^ου αιώνα.

Στο βορειότερο σημείο της χερσονήσου φιγουράρει το μικρό νησάκι της Σπιναλόγκας ή Καλυδών, που στα λατινικά ονομάστηκε «Σπίνα Λούγκα», δηλαδή «Μακρύ Αγκάθι».

Το νησί αυτό αποτελούσε το ακροτελεύτιο βόρειο τμήμα της χερσονήσου, το οποίο έκοψαν οι Ενετοί το 1526, έγινε ισθμός και δημιούργησαν το νησάκι της Σπιναλόγκας, πάνω στο οποίο έκτισαν το 1579 το διάσημο και απόρθητο φρούριο της Σπιναλόγκας. Το φρούριο παρέμεινε στην κατοχή τους και μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους το 1669, το οποίο κατέκτησε ο Καπουδάν πασάς το 1715. Ως το 1903 στη μικρή αυτή καστροπολιτεία ζούσαν Τούρκοι, τη θέση των οποίων πήραν οι λεπροί με απόφαση της Κρητικής Πολιτείας. Η Σπιναλόγκα έγινε συνώνυμο του κοινωνικού αποκλεισμού.

Κάθε καλοκαίρι το νησί της Σπιναλόγκας κατακλύζεται με χιλιάδες τουρίστες από όλο τον κόσμο, τους οποίους μαγνητίζει, η ιστορία, η αρχιτεκτονική δομή του φρουρίου και η μεγάλη του φωτογένεια.

Η θερμοκρασία ήταν περίπου 25 βαθμούς κελσίου αρκετά υψηλή λόγω εποχής, ενώ η ορατότητα περιορισμένη λόγω της αιωρούμενης σκόνης από την Αφρική.

Η πορεία μας πάνω στη χερσόνησο ήταν κυκλική, αρκετά ενδιαφέρουσα, διδακτική, εντυπωσιακή και είδαμε περισσότερα από ότι υπολογίζαμε. Διανύσαμε 12 χιλιόμετρα και μας πήρες 4 ώρες καθαρής πορείας.-

ΠΗΓΕΣ : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ Θεοχάρη Δετοράκη σελ.270.

ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Μ. Σταματελάτου, σελ. 157.

Ηλεκτρονική Εγκυκλοπαίδεια ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ.

Κρητικό Πανόραμα τεύχος 11^ο.

ΑΝΑΚΑΛΥΨΤΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΒΟΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗ του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης σελ. 52