ΟΡΟΣ ΚΕΝΤΡΟΣ ή ΚΕΔΡΟΣ

                            OΡΟΣ ΚΕΝΤΡΟ ή ΚΕΔΡΟΣ

                                         Του  ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

       Το Όρος Κέντρο  (υψ1777μ) βρίσκεται νοτιοδυτικά του Γέρο Ψηλορείτη και στο ενδιάμεσο των δυο βουνών απλώνεται η παραγωγική κοιλάδα του Αμαρίου. Το βουνό αποτελείται από ασβεστολιθικά πετρώματα και έχει σχήμα κωνικό. Χαρακτηρίζεται από τραχύ ανάγλυφο, με μικρά φαράγγια, οι  πλαγιές του είναι σχεδόν γυμνές, έχει πολλούς καταρράχτες κυρίως στις νότιες πλαγιές, οι οποίοι τροφοδοτούνται από το οροπέδιο που σχηματίζεται περιμετρικά των κορφών του. Ο μεγαλύτερος καταρράχτης του Ρέχτρα έχει  ύψος 95 μέτρων, μας εντυπωσίασε πολύ με την  θεαματική πτώση των υδάτων, έχει  σημανθεί, ασφαλιστεί  και αποτελεί αναρριχητική πίστα. Το χειμώνα όλοι οι καταρράχτες με την ορμητική ροή των υδάτων αποτελούν κοσμήματα του βουνού. Στη δυτική πλευρά του βρίσκεται το γραφικό οροπέδιο Γιούς Κάμπος, ενώ στο ορεινό συγκρότημα του Κέντρου υπάγονται τα βουνά, Σωρός ή Μέγα  Όρος (υψ1186μ),  Καρφί (υψ1002μ), Σιδέρωτας (υψ1136μ) και ο Σάμιτας (υψ1014μ).

         Στις 9 Μαρτίου 2014 πραγματοποιήθηκε ορειβασία από τον ορειβατικό σύλλογο  Μοιρών, με προορισμό την κορφή του όρους Κέντρο.  Η εκκίνηση των 34 ορειβατών με αρχηγό το Γιώργη Σπυριδάκη έγινε πάνω από το γραφικό χωριό Κρύα Βρύση (υψ480μ). Βαδίζαμε σε μια γυμνή πολύ ανηφορική πλαγιά, χωρίς μονοπάτι, με χαλίκια,  μικρούς θάμνους και φρύγανα. Ύστερα από δυόμισι ώρες δύσκολης ανάβασης  βρεθήκαμε πάνω στην κορφή του βουνού, η οποία είχε  λίγο χιόνι και μοναδική θέα. Βορειοδυτικά της κορφής βρίσκεται η πέτρινη εκκλησία του Προφήτη Ηλία προστάτη των ορειβατών.

        Η κύρια μορφή βλάστησης αποτελείται από σφεντάμια, αγκαραθιές, ασπαλάθους, Λουτσές (Βερβερίς), κεντούκλες (αστράγαλοι) και φρύγανα. Την  Άνοιξη στις πλαγιές του βουνού φύονται ενδημικές τουλίπες, ανεμώνες, υάκινθοι, κρινάκια, κρόκοι κλπ. Στις ορθοπλαγές φωλιάζουν αρπακτικά, όπως γεράκια, γυπαετοί ή σκάρες και χρυσαετοί ή βιτσίλες. Λόγω της σημασίας της χλωρίδας και πανίδας το Κέντρο περιλαμβάνεται στο πανευρωπαϊκό δίκτυο Νatura 2000.

         Στις υπώρειες του Κέντρου περιμετρικά σε υψόμετρο μέχρι 600 μέτρα είναι σκαρφαλωμένα περίπου δέκα πέντε χωριά, τα οποία χαρακτηρίζονται ως χωριά του Κέντρου. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι παρείχαν βοήθεια στους αντάρτες που χρησιμοποιούσαν το βουνό ως κρησφύγετο. Επίσης  από τη βόρεια πλευρά του βουνού πέρασαν στις αρχές Μαΐου 1944 οι απαγωγείς του Γερμανού στρατηγού Φον Καράϊπε.  Σε αντίποινα κατέστρεψαν τα χωριά αυτά οι Γερμανοί  και εκτέλεσαν πολλούς κατοίκους. Στην Κρύα Βρύση εκτέλεσαν 35 κατοίκους και κατέστρεψαν το χωριό.       

         Στις υπώρειες της βόρειας πλευράς του είναι η ερημωμένη μονή Καλοείδαινας  του 13^ου ή 14^ου αιώνα. Η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας έχει αναπαλαιωθεί την περασμένη δεκαετία.

         Αποδείχτηκε μια δύσκολη ορειβασία, τόσο κατά την ανάβαση, όσο και στην κατάβαση, η οποία κράτησε πέντε ώρες. Όλοι οι ορειβάτες ήταν πάρα πολύ δυνατοί και έμειναν κατενθουσιασμένοι.-

Στην κορφή του Κέντρου

Ανεβαίνοντας από τη νότια πλευρά

Κακοτράχαλο βουνό

Δύσκολη ανάβαση

Εντυπωσιακό πέτρωμα

Από την ανάβαση

Ενδημικό λουλούδι της Κρήτης

Ενδημικός Κρόκος

Οροπέδιο Κέντρου

Λουλούδι Κέντρου

Προφήτης Ηλίας

Κρύσταλλοι στην κορφή

΄Ολοι στην κορφή

Ελιά του βουνού

Καταρράχτης Ρέχτρα

Καταρράχτης Ρέχτρα

Με φόντο τον καταρράχτη