Πέμπτη 27 Μαρτίου 2014

ΛΙΜΝΗ ΚΕΡΚΙΝΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΣΕΙΣ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ ΒΡΟΝΤΟΥΣ ΚΑΙ ΜΠΕΛΛΕΣ


 Λίμνη  Κερκίνη
Βουνά  Βροντούς ή (Λαϊλιάς) και  Μπέλες
Του ορειβάτη  Δακανάλη Μανόλη

                        «Η απάντηση του σκότους στα έργα  του φωτός»

       Ανθρώπινος δάκτυλος ήταν αυτός που οδήγησε στη δημιουργία αυτού του παράδεισου. Το 1932 στο Λιθότοπο χτίστηκε το πρώτο φράγμα και τα νερά του ποταμού Στρυμόνα σχημάτισαν σταδιακά τη λίμνη Κερκίνης. Τη σπουδαιότητα αυτού του υγρότοπου αναγνώρισε η πολιτεία και φρόντισε να τον θέσει υπό την προστασία της διεθνούς σύμβασης Ρασμάρ. Η λίμνη έχει συνολική επιφάνεια 37.688 τ. χιλ.
      Ο υγρότοπος της Κερκίνης είναι σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των ειδικών, από τους καλύτερα διατηρημένους της Ελλάδας. Η λίμνη συνδυάζει την πλούσια ορνιθοπανίδα, τα παρυδάτια δάση, τα ανοιξιάτικα νούφαρα, τα δεκάδες διαφορετικά είδη ψαριών, τη βαρκάδα μέχρι το δέλτα του Στρυμόνα, τα κανό, το καγιάκ, την ποδηλασία και την ιππασία. Το φυσικό τοπίο της Κερκίνης και οι ταινίες του Αγγελόπουλου έχουν πολλά κοινά. Tα φυτά τα ζώα, τα πουλιά, βρίσκονται σε μια ειρηνική συνύπαρξη με τον άνθρωπο
      Τα βουβάλια της λίμνης  κάποτε ήταν είδος προς εξαφάνιση, σήμερα είναι επιδοτούμενο είδος. Ο πληθυσμός τους έχει πλέον  αυξηθεί και είναι ελεύθερης βοσκής. Δεν ξεστρατίζουν, δεν καταστρέφουν τον υγροβιότοπο, ενώ το κρέας  και το γάλα τους είναι περιζήτητα.
      Δυο λεωφορεία στις 22 Μαρτίου 2014  από το αεροδρόμιο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ύστερα από μια ευχάριστη πτήση, μετέφεραν 70 ορειβάτισσες και ορειβάτες των ορειβατικών Ηρακλείου και Μοιρών (Μοιρών 16) με αρχηγό την Παπαδάκη Άννα στο Εθνικό Πάρκο της Κερκίνης το απομεσήμερο.
      Η περιήγηση  με βάρκες  μέσα στη λίμνη με προορισμό το παρυδάτιο δάσος και το εντυπωσιακό δέλτα του Στρυμόνα, ήταν φανταστική. Τέσσερις βάρκες έδεσαν μεταξύ τους κοντά στο δέλτα του Στρυμόνα και ο οδηγός-ξεναγός μας ενημέρωσε λεπτομερώς για το οικοσύστημα της λίμνης. Ανάλογα με την εποχή εναλλάσσεται το τοπίο και τα είδη των πουλιών. Την άνοιξη- καλοκαίρι μπορούμε να δούμε ερωδιούς, χουλιαρομύτες, λαγγόνες και κορμοράνους στις αποικίες τους. Το φθινόπωρο-χειμώνα βρίσκουν καταφύγιο στη λίμνη οι πελεκάνοι, πάπιες, χήνες, ερωδιοί, φοινικόπτερα  και διάφορα άλλα.
      Το Ησυχαστήριο του Τιμίου Προδρόμου του 1270, βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του όρους Μπέλες δίπλα στο χωριό Ακτριτοχώρι. Έχει ανακαινιστεί τα τελευταία είκοσι χρόνια, θυμίζει Αγιορείτικη Μοναστηριακή Αρχιτεκτονική και αποτελεί Μετόχι του Αγίου  Όρους.  Ακολουθείται δε το τελετουργικό των μονών του Αγίου Όρους.
      Η μέρα μάζευε σιγά-σιγά τα φτερά της για να κουρνιάσει  πίσω από το όρος Μαυροβούνι, ενώ εμείς εγκατασταθήκαμε στο ξενοδοχείο  VILLA  BELLES.
        23 Μαρτίου: Από το γραφικό χωριό Ορεινή (υψ850μ) ακολουθήσαμε ένα δασικό δρόμο  μέσα σε μια μεγάλη φαραγγοκοιλάδα, ενώ η πλαγιά που πήραμε με προορισμό την κορφή Προφήτης Ηλίας ή Αλή Μπαμπάς (υψ1848μ) του όρους Βροντούς ή Λαϊλιάς, ήταν πάρα πολύ ανηφορική.  Αφήνοντας πίσω μας την μεγάλη ανηφόρα περπατούσαμε πάνω σε καταπράσινα υποαλπικά οικοσυστήματα με διάφορα λουλούδια, που απλώνονταν σχεδόν μέχρι την κορφή. Το τελευταίο κομμάτι ίσαμε την κορφή ήταν βραχώδες, κακοτράχαλο και θύμιζε το λούκι του Μύτικα. Στη βόρεια πλευρά του βουνού κυριαρχούσε ένα εντυπωσιακό πευκόδασος και ήταν κατάλευκο από χιόνια. Η θέα ήταν φανταστική τόσο προς τη Βουλγαρία, όσο και προς τον αειφόρο κάμπο των Σερρών.
      Το όρος Λαϊλιάς είναι ένα επιβλητικό βουνό και φθάνει σε μήκος τα 30 χιλιόμετρα. Το μεγαλύτερο μέρος του βουνού καλύπτεται με δρυάδες,  οξιές,  πεύκα και έχει αρκετά υδάτινα ρέματα με κρυστάλλινα νερά. Η πανίδα αποτελείται από λαγούς, πέρδικες, αγριόχοιρους, τσακάλια, ενίοτε και αρκούδες. Από την κορφή καταλήξαμε  στο καταφύγιο  του Ε.Ο.Σ. Σερρών (υψ1500μ) μετά από έξι ώρες δύσκολης πορείας.
      Το χιονοδρομικό κέντρο του Αϊλιά δημιουργήθηκε το 1978 από τον ΕΟΣ Σερρών και παραμένει μέχρι σήμερα στη διαχείριση του. Παρά το σχετικό μικρό υψόμετρο του ο βορινός προσανατολισμός του το βοηθά να κρατά πολλούς μήνες το χιόνι.
      24 Μαρτίου: Με το λυκαυγές μια ευέλικτη ομάδα αποτελούμενη από 18 ορειβάτες, πήρε την ανηφόρα από το παραλίμνιο χωριό Νεοχώρι (υψ192μ) με προορισμό την κορφή του όρους Κερκίνη ή Μπέλες (υψ2031μ). Η όλη πορεία ήταν πάρα πολύ δύσκολη σε μεγάλες ανωφέρειες και αντιμετώπισαν στην κορφή του βουνού, που είναι τα όρια με τη Βουλγαρία ισχυρούς παγωμένους βοριάδες. Η όλη πορεία έφθασε τις 11 ώρες.  Μια άλλη μικρή ομάδα λάτρεις του ποδηλάτου έκαναν το γύρω της λίμνης συνολικού μήκους 67 χιλιομέτρων και όπως μας είπαν, ήταν μια φανταστική διαδρομή. Η μεγαλύτερη ομάδα ακολούθησε την πρώτη και έφθασε ίσαμε τα χίλια μέτρα υψόμετρο και επέστρεψε πίσω.
      Το όρος Κερκίνη μήκους 60 χιλιομέτρων είναι γνωστό από την αρχαιότητα με την ίδια ονομασία. Η ονομασία Μπέλες δόθηκε αργότερα, έχει σλαβική προέλευση και σημαίνει «λευκό». Το νότιο τμήμα ανήκει στην Ελλάδα, το βόρειο στη Βουλγαρία και το δυτικό στη FYROM. Τρεις λαοί ενώνονται και χωρίζονται σε υψόμετρο  1883 μέτρα, το αποκαλούμενο τριεθνές. Υπήρξε θέατρο μαχών κατά το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
     Στον Μπέλες συναντάμε τοπικά και ενδημικά είδη φυτών που σπάνια βλέπουμε στα αλπικά και υποαλπικά λιβάδια. Στις απόκρημνες πλαγιές του βουνού φιλοξενούνται αρπακτικά, όπως ο χρυσαετός, το σφηκιάρι, το σαΐνι και  ο κραυγαετός, ενώ έντονη είναι η παρουσία αγριόχοιρων, ζαρκαδιών και τσακαλιών.
      Πολύ εντυπωσιαστήκαμε κατά την επίσκεψή μας στο γραφικό κεφαλοχώρι Άνω Πορόϊα (υψ395μ), που βρίσκεται σκαρφαλωμένο στις νότιες υπώρειες του Μπέλες. Είναι κυριολεκτικά πνιγμένο μέσα στο δάσος σε οργιώδη βλάστηση, που κυριαρχούν τεράστια πλατάνια, δρυάδες, οξιές και κρυστάλλινα νερά στα ρέματα.  Έχει πολλές παραδοσιακές ταβέρνες  και παρέχεται η δυνατότητα στους επισκέπτες να απολαύσουν ιππασία. Διατηρεί τα χαρακτηριστικά της Μακεδονίτικης αρχιτεκτονικής, που έφεραν οι βλαχόφωνοι Έλληνες  από την  Ήπειρο. Η κάθε εποχή ντύνει το χωριό με διαφορετικά χρώματα.
      25η Μαρτίου οχυρό Ρούπελ:  Βρίσκεται στις αντηρίδες του όρους Τσικέλι στον ποταμό Στρυμόνα. Είναι το μεγαλύτερο συγκρότημα οχυρωμένης τοποθεσίας κατά μήκος των ελληνοβουλγαρικών συνόρων, που φέρει το όνομα Γραμμή Μεταξά.     Αντικειμενικός σκοπός των οχυρών ήταν,  να αποκρούσουν κάθε επιθετική ενέργεια από τη Βουλγαρία. Τα οχυρά Ρούπελ, Παλιστριώνες και Ιστίμπεη τα ξημερώματα της 6ης Απριλίου 1941 δέχτηκαν ισχυρό βομβαρδισμό πυροβολικού και αεροπορίας από τους Γερμανούς, οι οποίοι δεν μπόρεσαν να τα καταλάβουν και είχαν μεγάλες απώλειες. Ακολούθησαν και άλλες επιθέσεις των Γερμανών χωρίς αποτέλεσμα. Στις εκκλήσεις των Γερμανών να παραδοθούν, γιατί είχε υπογραφεί συνθηκολόγηση στη Θεσσαλονίκη, ο Διοικητής του Ρούπελ  ταγματάρχης Γεώργιος Δουράτος απάντησε ότι, «τα οχυρά δεν παραδίδονται αλλά καταλαμβάνονται». Παραδόθηκαν  στις 10 Απριλίου, αφού πληροφορήθηκαν τη συμφωνία. Ο Γερμανός διοικητής που το παρέλαβε, έδωσε συγχαρητήρια στο διοικητή και εξέφρασε τον θαυμασμό του. Κατά την παράδοση του οχυρού Ιστίμπεη στον Μπέλες (υψ1339μ) την ίδια μέρα, ο διοικητής του ταγματάρχης Αλέξανδρος Χατζηγεωργίου με τη φρουρά του πέρασαν ένοπλοι μπροστά από το Γερμανικό τάγμα και έφυγαν «κλαμένοι».
  Εντυπωσιαστήκαμε με την αρχιτεκτονική κατασκευή του οχυρού Ρούπελ που είναι κατασκευασμένο στα έγκατα του βουνού, με δαιδαλώδεις διαδρόμους, διαμερίσματα, αποθήκες, εξαερισμούς και 14 εισόδους. Η συγκίνηση που νοιώσαμε ήταν πολύ μεγάλη για τους προγόνους μας, που υπερασπίστηκαν από τα οχυρά  αυτά τα πάτρια εδάφη ενάντια  στο γερμανικό φασισμό. Σήμερα τι να πούμε για τους πολιτικούς μας, που παρέδωσαν την Ελλάδα στη Γερμανία, χωρίς να ρίξουμε ούτε μια τουφεκιά.
     Το σπήλαιο Αλιστράτης ανακαλύφθηκε το 1975, θεωρείται ένα από τα ωραιότερα και μεγαλύτερα της Ελλάδας και ολόκληρης της Ευρώπης.  «Η απάντηση του σκότους στα έργα  του φωτός». Η  εν λόγω επιγραφή στην τεχνητή είσοδο του σπηλαίου, συνοψίζει το φαντασμαγορικό θέαμα του σπηλαίου που δημιουργούν οι τεράστιοι σταλακτίτες και σταλαγμίτες με διάφορους σχηματισμούς από εκκεντρίτες που ακολουθούν ακανόνιστες πορείες. Και όλα αυτά μόλις 1000 μέτρα από τα συνολικά 25.000 στρέμματα που καταλαμβάνει. Τον επισκέπτη κυριεύει δέος, ονειρική ομορφιά και φαντασμαγορική εικόνα καθώς διασχίζει το μήκος των 500 μέτρων διάδρομο. Οι μόνιμοι κάτοικοι του σπηλαίου είναι νυχτερίδες διαφόρων ειδών και αρκετά είδη μικροοργανισμών.
       Σε μικρή  απόσταση από το σπήλαιο βρίσκεται ο Αγγίτης,  είναι παραπόταμος του Στρυμόνα και σε μερικά σημεία του ομώνυμου φαραγγιού ή Στενά Πέτρας υπάρχουν βραχογραφίες που παριστάνουν καμήλες, ελάφια, ιππείς και αφηρημένα σχέδια. Στον ποταμό υπάρχει η δυνατότητα για ράφτιγκ και ιππασία.
      Ο κοσμογυριστής ήλιος άρχισε να ροδίζει και να μας αποχαιρετά, ενώ εμείς πετούσαμε πάνω από τα σύννεφα με προορισμό το Ηράκλειο.
      Όλοι μας επιστρέψαμε περισσότερο σοφοί, πιο έμπειροι, γιατί  αυτά που είδαμε, ήταν πολλά, εντυπωσιακά και ξεχωριστά, τα οποία θα μείνουν αποθηκευμένα στο μυαλό μας.
      Ευχαριστούμε πολύ το Ορειβατικό Σύλλογο Ηρακλείου για την πολύχρονη συνεργασία μας και την καλή μας αρχηγό Άννα Παπαδάκη.- 


Όλοι μαζί











Εσωτερικό Ρούπελ, φώτο Μ. Ντρετάκης

Κερκίνη, φώτο Γ. Σπυριδάκης

Κορφή του Μπέλες, φώτο Μ. Ντρετάκης
Στο όρος Λαϊλιάς

Οξιές στο Λαϊλιά

Προς τον Μπέλες

Προς τον Μπέλες

Ξεκούραση στον Μπέλες

Μια από τις εισόδους του Ρούπελ

Είσοδος σπηλαίου Αλιστράτης
 
Σπήλαιο Αλιστράτη, Φώτο Θ.Παρθενάκης

Κορφή Λαϊλιά, φώτο Άρια Χατζηβασίλη

Κορφή Μπέλες,, φώτο Άρια Χατζηβασίλη


Κορφή Λαϊλιά, φώτο Μ. Ντρετάκης

Κερκίνη

Έτοιμοι για απόπλου


Βαρκάδα στην Κερκίνη

Βουβάλια στην Κερκίνη

Μονή Τιμίου Προδρόμου

Ναός Τιμίου Προδρόμου Ακριτοχωρίου

Ανάβαση στο Λαϊλιά

Λουλούδια του Λαϊλιά

Κρόκος στο Λαϊλιά

Προς κορφή Λαϊλιά

Κέδροι στο Λαϊλιά

Ορχιδέα Λαϊλιά

Καταφύγιο Λα;ϊλιά

Προς τον Μπέλες

Κάτω από τις οξιές του Μπέλες



Άνω Πορόϊα

Ανω Πορόϊα



Οχυρό Ρούπελ

Ποταμός Αγγίτης

Στην Κερκίνη, φώτο Μ. Ντρετάκης

Τετάρτη 19 Μαρτίου 2014

ΟΡΟΣ ΚΕΝΤΡΟΣ ή ΚΕΔΡΟΣ


                            OΡΟΣ ΚΕΝΤΡΟ ή ΚΕΔΡΟΣ
                                         Του  ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη
       Το Όρος Κέντρο  (υψ1777μ) βρίσκεται νοτιοδυτικά του Γέρο Ψηλορείτη και στο ενδιάμεσο των δυο βουνών απλώνεται η παραγωγική κοιλάδα του Αμαρίου. Το βουνό αποτελείται από ασβεστολιθικά πετρώματα και έχει σχήμα κωνικό. Χαρακτηρίζεται από τραχύ ανάγλυφο, με μικρά φαράγγια, οι  πλαγιές του είναι σχεδόν γυμνές, έχει πολλούς καταρράχτες κυρίως στις νότιες πλαγιές, οι οποίοι τροφοδοτούνται από το οροπέδιο που σχηματίζεται περιμετρικά των κορφών του. Ο μεγαλύτερος καταρράχτης του Ρέχτρα έχει  ύψος 95 μέτρων, μας εντυπωσίασε πολύ με την  θεαματική πτώση των υδάτων, έχει  σημανθεί, ασφαλιστεί  και αποτελεί αναρριχητική πίστα. Το χειμώνα όλοι οι καταρράχτες με την ορμητική ροή των υδάτων αποτελούν κοσμήματα του βουνού. Στη δυτική πλευρά του βρίσκεται το γραφικό οροπέδιο Γιούς Κάμπος, ενώ στο ορεινό συγκρότημα του Κέντρου υπάγονται τα βουνά, Σωρός ή Μέγα  Όρος (υψ1186μ),  Καρφί (υψ1002μ), Σιδέρωτας (υψ1136μ) και ο Σάμιτας (υψ1014μ).
         Στις 9 Μαρτίου 2014 πραγματοποιήθηκε ορειβασία από τον ορειβατικό σύλλογο  Μοιρών, με προορισμό την κορφή του όρους Κέντρο.  Η εκκίνηση των 34 ορειβατών με αρχηγό το Γιώργη Σπυριδάκη έγινε πάνω από το γραφικό χωριό Κρύα Βρύση (υψ480μ). Βαδίζαμε σε μια γυμνή πολύ ανηφορική πλαγιά, χωρίς μονοπάτι, με χαλίκια,  μικρούς θάμνους και φρύγανα. Ύστερα από δυόμισι ώρες δύσκολης ανάβασης  βρεθήκαμε πάνω στην κορφή του βουνού, η οποία είχε  λίγο χιόνι και μοναδική θέα. Βορειοδυτικά της κορφής βρίσκεται η πέτρινη εκκλησία του Προφήτη Ηλία προστάτη των ορειβατών.
        Η κύρια μορφή βλάστησης αποτελείται από σφεντάμια, αγκαραθιές, ασπαλάθους, Λουτσές (Βερβερίς), κεντούκλες (αστράγαλοι) και φρύγανα. Την  Άνοιξη στις πλαγιές του βουνού φύονται ενδημικές τουλίπες, ανεμώνες, υάκινθοι, κρινάκια, κρόκοι κλπ. Στις ορθοπλαγές φωλιάζουν αρπακτικά, όπως γεράκια, γυπαετοί ή σκάρες και χρυσαετοί ή βιτσίλες. Λόγω της σημασίας της χλωρίδας και πανίδας το Κέντρο περιλαμβάνεται στο πανευρωπαϊκό δίκτυο Νatura 2000.
         Στις υπώρειες του Κέντρου περιμετρικά σε υψόμετρο μέχρι 600 μέτρα είναι σκαρφαλωμένα περίπου δέκα πέντε χωριά, τα οποία χαρακτηρίζονται ως χωριά του Κέντρου. Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου οι κάτοικοι παρείχαν βοήθεια στους αντάρτες που χρησιμοποιούσαν το βουνό ως κρησφύγετο. Επίσης  από τη βόρεια πλευρά του βουνού πέρασαν στις αρχές Μαΐου 1944 οι απαγωγείς του Γερμανού στρατηγού Φον Καράϊπε.  Σε αντίποινα κατέστρεψαν τα χωριά αυτά οι Γερμανοί  και εκτέλεσαν πολλούς κατοίκους. Στην Κρύα Βρύση εκτέλεσαν 35 κατοίκους και κατέστρεψαν το χωριό.       
         Στις υπώρειες της βόρειας πλευράς του είναι η ερημωμένη μονή Καλοείδαινας  του 13ου ή 14ου αιώνα. Η βυζαντινή εκκλησία της Παναγίας έχει αναπαλαιωθεί την περασμένη δεκαετία.
         Αποδείχτηκε μια δύσκολη ορειβασία, τόσο κατά την ανάβαση, όσο και στην κατάβαση, η οποία κράτησε πέντε ώρες. Όλοι οι ορειβάτες ήταν πάρα πολύ δυνατοί και έμειναν κατενθουσιασμένοι.-
Στην κορφή του Κέντρου

Ανεβαίνοντας από τη νότια πλευρά

Κακοτράχαλο βουνό

Δύσκολη ανάβαση

Εντυπωσιακό πέτρωμα

Από την ανάβαση
Ενδημικό λουλούδι της Κρήτης


Ενδημικός Κρόκος

Οροπέδιο Κέντρου

Λουλούδι Κέντρου

Προφήτης Ηλίας

Κρύσταλλοι στην κορφή

΄Ολοι στην κορφή

Ελιά του βουνού

Καταρράχτης Ρέχτρα

Καταρράχτης Ρέχτρα

Με φόντο τον καταρράχτη