KOΥΡΤΕΣ-ΚΟΥΡΤΟΚΕΦΑΛΑ
Ορειβάτη
Δακανάλη Μανόλη
Οι Κούρτες
(υψ390μ) βρίσκονται τρία περίπου χιλιόμετρα νότια του Ζαρού και
αναφέρονται σε έγγραφες πηγές από το 1377. Το όνομα προέρχεται από το
βυζαντινό Κούρτη και Κώρτη = Κλειστός τόπος, ανάκτορο, αυλή.
Εκτός από τον γεωργοκτηνοτροφικό χαρακτήρα του χωριού
υπήρχε και μέχρι τις αρχές του προηγούμενου αιώνα η παράδοση της
αγγειοπλαστικής.
Στις Πάνω και
Κάτω Κούρτες υπάρχουν τα ξωκλήσια του Αγίου Γεωργίου, Τριών Ιεραρχών και του
Χριστού. Στην περιοχή νοτιοδυτικά της
Κουρτοκεφάλας βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ίχνη και τάφοι υστερομινωικής
εποχής του 1ου και 2ου μ. Χ. αιώνα.
Στις
ανατολικές υπώρειες του λόφου υπάρχει υδραγωγείο του 1ου με 2ου μ.
Χ. αιώνα με δυο τεχνικά σμιλευμένα
σπήλαια, στο πάτωμα των οποίων υπάρχει υδραγωγός και οδηγεί το νερό σε κοντινή
δεξαμενή.
Κατά την
τουρκοκρατία στις Πάνω Κούρτες κατοικούσαν 20 τούρκικες οικογένειες, ενώ οι
χριστιανοί κατοικούσαν στις Κάτω Κούρτες.
Από τις
Κούρτες κατάγονταν ο περιβόητος αιμοσταγής γενίτσαρος Ντερβίς Αγάς, τον οποίο
σκότωσε στο οροπέδιο της Νίδας ο Λεράτος από τα Βορίζια.
Στην κορφή της
Χαλασοκεφάλας υπήρχε πέτρινος θρόνος του Μίνωα και κατά την παράδοση ανέβαινε
εκεί ο βασιλιάς της Κρήτης και ατένιζε την πανοραμική θέα προς όλα τα σημεία
του ορίζοντα. Την δεκαετία του 1970 αρχαιοκάπηλοι ανατίναξαν το θρόνο για να
βρουν αρχαία.
Πάνω στην
κορφή της Κουρτοκεφάλας ο επισκέπτης απολαμβάνει την πανοραμική θέα προς όλα τα
σημεία του ορίζοντα, εκτονώνεται και επιστρέφει στη φύση. Επίσκεψη 5-2-2017.-
Πηγές: Περιήγηση στην Κρήτη τόπος και
άνθρωποι fromtoffice -147. e-mesara. gr 14-12-2023 Κουρτοκεφάλα νότια του
Ζαρού.-
