ΛΑΓΟΥ-ΚΑΡΦΙ-ΟΝΗΣΙΜΟΣ-ΤΖΕΡΜΙΑΔΟ

        ΛΑΓΟΥ-ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΝΗΣΙΜΟΥ-ΚΑΡΦΙ-ΤΖΕΡΜΙΑΔΟ        

      Το οροπέδιο του Λασιθίου είναι το μεγαλύτερο της Κρήτης, φημίζεται για τους ανεμόμυλους τις δεκαετίας του 1950-60 και αποτελούσε ένα από τα μεγαλύτερα αιολικά πάρκα της Ευρώπης. Υπήρχαν πάνω από 10.000 ανεμόμυλοι, που κάλυπταν τις ανάγκες του οροπεδίου, σήμερα λειτουργούν πολύ λίγοι. Η Περιφέρεια Κρήτης σε συνεργασία με το Ελληνικό Μεσογειακό Πανεπιστήμιο και το Δήμο Οροπεδίου υλοποιούν  πρόγραμμα, με επίκεντρο την ανάπτυξη ενεργειακών ανεμόμυλων Λασιθιώτικου τύπου παραγωγής ρεύματος. 

       Στις 4-12-2022 οι ορειβατικοί Σύλλογοι Αγίου Νικολάου, Μοιρών, Ρεθύμνου και μεμονωμένοι ορειβάτες- σες από άλλους συλλόγους συνολικά 58  άτομα. Πραγματοποιήσαμε από κοινού ορειβασία με εκκίνηση το μικρό χωριό Λαγού (υψ830μ) του Οροπεδίου Λασιθίου. Με  δυτική πορεία ακολουθήσαμε ένα  παμπάλαιο μονοπάτι με καλντερίμι μέσα σε πυκνό πρινόδασος. Βαδίζοντας κάτω από το πέπλο πυκνής ομίχλης και θερμοκρασία κάτω των 10 βαθμών κελσίου, φθάσαμε στην κορφή Καρφί. Είναι ένα βραχώδες ύψωμα (υψ1141μ) το οποίο δεσπόζει της περιοχής και κατά την αρχαιότητα υπήρχε Ιερό Κορφής.

       Η περιοχή δυτικά του οροπεδίου Λασιθίου κατοικήθηκε από τους Μινωίτες-Ετεοκρήτες μετά την κάθοδο των Δωριέων στην Κρήτη, που συντελέστηκε στα τέλη του  12^ο πχ αι. Η Αγγλική αρχαιολογική Σχολή το 1930 υπό την εποπτεία  του αρχαιολόγου  John D. Pehdiebury (Πελτέμπουρη), πραγματοποίησε ανασκαφές, από τις οποίες βρέθηκαν ερείπια αρχαίου μινωικού οικισμού, ανθρωπόμορφα, ζωόμορφα ειδώλια και προσφορές λατρευτών. Η ύδρευση των κατοίκων του αρχαίου οικισμού γίνονταν από την  «Πηγή των Αετών»  ή Βιτζιλόβρυση, η οποία υπάρχει μέχρι των ημερών μας και ξεδιψάζει κάθε διερχόμενο.

      Η παραπάνω πηγή είναι περίτεχνα φτιαγμένη ως ενθύμιο της Αγγλικής Αρχαιολογικής Σχολής υπό την εποπτεία του Πελτέμπουρη. Χαμηλά σε μια πέτρα είναι σκαλισμένα τα ονόματα που βοήθησαν στην κατασκευή της:

                   Δ. ΡΟΜΠΕΡΣΟΝ ΜΕ ΣΥΝΕΓΡΑΨΕ.  Ε. ΓΚΙΛΛ .

                   ΜΕ ΣΧΕΔΙΑΣΕ.  Μ.Π.Γ. ΚΑΡΓΙΩΤΗΣ ΚΑΙ

                   Π. Κ. ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗΣ ΜΕ ΚΤΙΣΑΝΕ.  ΙΟΥΝΙΟΣ 1939.

    Ο αρχαιολόγος Πελτέμπουρη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο εκπαιδεύτηκε και  εργάστηκε στην Κρήτη για λογαριασμό των μυστικών υπηρεσιών της Βρετανίας. Κατά τη μάχη της Κρήτης το 1941 έπεσε ηρωικά μαχόμενος στο Ηράκλειο εναντίο των Γερμανών.   

     Η πορεία συνεχίστηκε προς το οροπέδιο του (Ο) Νήσιμου (υψ890μ),  που οφείλει το όνομα στο μαθητή του Αποστόλου Παύλου Ονήσιμο. Το  οροπέδιο είναι σχετικά μεγάλο  και το σπέρνουν  κυρίως οι βοσκοί. Στο μεταξύ ο καιρός βελτιώθηκε και η ομίχλη έφυγε.  Εκεί συναντήσαμε το ξωκλήσι  της Αγίας Αριάδνης, η οποία έζησε επί των Ρωμαίων βασιλέων Αδριανού και Αντωνίου (117-139 μΧ).

     Στο οροπέδιο διαχωριστήκαμε και μια μικρή ομάδα περίπου 17 ορειβάτες-σες πήρε την ανηφόρα για την κορφή της Σελένας (υψ 1557μ), πλην όμως το βουνό εγγύς της κορφής καλύπτονταν με πυκνή ομίχλη και  οι περισσότεροι κατέβηκαν στο χωριό Τζερμιάδο και μόλις πέντε ανέβηκαν στην κορφή.

    Οι υπόλοιποι ορειβάτες ακολουθήσαμε ένα τσιμεντόδρομο, ανεβήκαμε σε μια κορφή, όπου φιγουράρει μεγάλη εκκλησία του Τιμίου Σταυρού. Από εκεί η θέα προς το οροπέδιο του Λασιθίου ήταν πανοραμική. Ένα πολύ παλιό μονοπάτι που δεν περπατείται πολύ, μας οδήγησε στο μεγαλύτερο χωριό του οροπεδίου Τζερμιάδο.

     Διανύσαμε περίπου 8 χιλιόμετρα και μας πήρε συνολικά  4 ώρες πορείας.-

                                                      Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

(Πηγές: Βιβλίο  ΒΟΡΕΙΑ ΚΡΗΤΗ Αριθ. 10  του Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης 2007, σελίδες 51

                 και 73. Εκδόσεις  εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ.

                Βικιπαίδεια Δωριείς. Pezopis.blog spot.com  Λουκάκης Ανδρέας).

Το μονοπάτι από καλντερίμι 

Μέσα στο πρινόδασος

Μικρή στάση.

Προ Καρφί

Πυκνή ομίχλη 

Λίγη ξεκούραση

Στο καρφί με πυκνή ομίχλη.

Πολύ κρύο και ομίχλη. 

Αρχαιότητες

Λίγη ξεκούραση

Έτοιμοι για αναχώρηση, 

Κέρασμα.

Ακολουθούμε το Ε4

Πίνακας Ζωγραφικής

Προς Ονήσιμο. 

Οροπέδιο Ονήσιμου.

Εκκλησάκι της Αγίας Αριάδνης

Με φόντο το εκκλησάκι.

Οροπέδιο Ονήσιμου 

Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού.

Ομαδική φωτογραφία.

Τζερμιάδο

Καλή όρξη.

Καλή όρεξη.

Πηγή Βυτζιλόβρυση στο Καρφί.

 

 

ΕΚΘΕΣΗ ΓΕΝΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΕΠΤΟΥ ΚΡΗΤΗΣ

                         ΤΑ ΣΦΑΚΙΑ ΕΠΙ ΕΝΕΤΟΚΡΑΤΙΑΣ

      Μετά την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως και την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας  το 1204  από την Δ΄ Σταυροφορία, η Κρήτη παραχωρήθηκε στο Βονιφάτιο το Μομφερατικό. Ο Δόγης της Βενετίας Ερρίκος Dantolo έπεισε τον Βονιφάτιο και παραχώρησε την Κρήτη στη Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας  αντί του ποσού των 5.000 χρυσών Δουκάτων. Η συμφωνία υπογράφτηκε στις 12-8-1204 στην Αδριανούπολη και η Βενετία είναι πλέον ο αδιαφιλονίκητος  κυρίαρχος της Κρήτης και την ονόμασε RECNO DI CANDIA (Βασίλειο της Κρήτης). Η Ενετοκρατία στο νησί κράτησε μέχρι την κατάληψη της Κρήτης από τους Τούρκους το 1669.

    Την Κρήτη διοικούσε ο Δούκας. Ο Προβλεπτής-Προνοητής ήταν τίτλος-αξίωμα το οποίο έφεραν ανώτεροι διοικητικοί άρχοντες αξιωματούχοι της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας. Διορίζονταν από το «Μεγάλο Συμβούλιο», τους ανέθεταν διάφορες αρμοδιότητες σε εσωτερικά, διοικητικά, δημοτικά, εκκλησιαστικά θέματα και ελάμβαναν αντίστοιχες ονομασίες Προβλεπτής εμπορίου, νομίσματος, θαλάσσης, ιππικού, για στρατιωτικά θέματα, επάνδρωση στόλου, στρατολόγηση μισθοφόρων κλπ.  

   Το αξίωμα του Προβλεπτή είχε ιδιαίτερη σημασία  την εποχή της Βενετοκρατίας. Προβλεπτές είχαν τα Ιόνια Νησιά, η Πελοπόννησος, η Δαλματία, η Κρήτη κλπ. (Πηγές: Βικιπαίδεια Προβλεπτής. Ιστορία της Κρήτης Θεοχάρη Δετοράκη σελ. 163).

    Ο Στέργιος Γ. Σπανάκης στο βιβλίο του ΜΝΗΜΙΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Τόμος 1^ος  καταγράφει την έκθεση όσο αφορά την Κρήτη του Γενικού Προβλεπτή Zuanne Mocenigo  του έτους 1589, η οποία υποβλήθηκε στην Σύγκλητο της Βενετικής Δημοκρατίας. Στην παραπάνω έκθεση αναφέρει τα απασχολούντα τη Νήσο ζητήματα με λεπτομέρειες και προτάσεις. Η αποστολή του στην Κρήτη ήταν εμπιστευτική και συνεπώς οι πληροφορίες και η γνώμη του, δεν ήταν δυνατό να γίνουν γνωστές.

    Ο θεσμός του Προβλεπτού βελτίωσε σημαντικά τη θέση των Κρητικών από τους καταπιεστές  άρχοντες  και φεουδάρχες οι οποίοι  φέρονταν βάναυσα στον Κρητικό λαό.

    Η έκθεση του Προβλεπτή Zuanne Mocenigo αρχίζει με γενική περιγραφή της Κρήτης όσο αφορά την έκταση τις αποστάσεις με Αφρική, Πελοπόννησο, τα νησιά του Αιγαίου, τη Μάλτα και Κύπρο και τη μεγάλη σημασία της στρατηγικής της θέσης που κατέχει. Στη συνέχεια η έκθεση αναφέρει, ότι η Κρήτη έχει επάρκεια όλων εκείνων που θεωρούνται  απαραίτητα για την ζωή του ανθρώπου, όπως το  έλαιο, τον οίνο, το τυρί, το αλάτι και το μέλι. Θα είχε αναμφίβολα μεγαλύτερη παραγωγή σιτηρών, εάν οι γαιοκτήμονες κάνουν μεγαλύτερη προσπάθεια  για αύξηση των σιτηρών, όπως συμβαίνει με άλλα προϊόντα, τα οποία θεωρούν περισσότερο αποδοτικά.

    Κατόπιν σκιαγραφεί ξεχωριστά τις πόλεις της Νήσου, διάφορα χωριά, την κατάσταση του ιππικού, του στρατού, του στόλου κλπ. Μας πληροφορεί για τον πληθυσμό της Κρήτης  και αναφέρει, ότι  υπάρχουν 1087 χωριά και 208.000 κάτοικοι, από τους οποίους 50.000 χιλιάδες περίπου είναι στρατεύσιμοι, οι υπόλοιποι είναι γυναίκες, παιδιά και γέροντες, είναι πρόσωπα ανωφελή. Ο Προβλεπτής συνεχίζει με πολλές λεπτομέρειες όσο αφορά την υπάρχουσα τότε  κατάσταση στα χωριά και πόλεις της Κρήτης, τα στοιχεία αυτά είναι πολύ χρήσιμα για την ιστορία της νήσου.

      Για τα Σφακιά κάνει ειδική μνεία και παραθέτω το σχετικό κείμενο της έκθεσης, ακριβώς όπως είναι μεταφρασμένο από τα Λατινικά στα Ελληνικά :

ΣΦΑΚΙΑ σελίδες 8-13

    «Τα Σφακιά, άγονος περιφέρεια των Χανίων εν τη νοτία πλευρά της νήσου, είναι τόπος οχυρός λόγω της αγριότητας των κατοίκων και της ορεινής θέσεως των, και αλίμενος. Αλλά δεν έχει κανένα φρούριον ή Καστέλλι, ή οχύρωμα, εκτός τμήματος αρχαιοτάτου φρουρίου, χρησιμεύοντος ως κατοικία του προβλεπτού, πολύ στενόχωρος, ο οποίος αποστέλλεται δια την διοίκησιν των πληθυσμών, εκλεγόμενος υπό της εκλαμπροτάτης  Κυβερνήσεως της Κρήτης ανά διετίαν, μεταξύ των ευγενών αποίκων Βενετών των κατοικούντων εις Χανιά. Ούτος έχει μεγαλυτέραν εξουσίαν εκείνης την οποίαν  έχουν οι Καστελλάνοι των καστελλίων του Βασιλείου,  δυνάμενος να καταδικάζη μέχρι 18 μηνών εις τα κάτεργα, εις δε τα αστικά να κρίνη αναξαρτήτως  ποσού. Εις την χώραν των Σφακίων υπάρχουν περίπου 500 οικίαι. Εις την διοίκησιν των Σφακίων υπάγονται 7 (?) χωριά  εις τα οποία υπάρχουν 600 περίπου οικίαι. Εν συνόλω οι Σφακιανοί είναι περίπου 2500 ψυχαί, εκ των οποίων 900 περίπου στρατεύσιμοι και εκ τούτων 500 εγγεγραμμένοι εις τας ορντινάτζας. Μεταξύ τούτων δεν υπάρχουν άνδρες υποχρεωμένοι εις αγγαρείας και τα κάτεργα. Σχεδόν άπαντες θεωρούνται ως προνομιούχοι αρχοντορωμαίοι, οι οποίοι ισχυρίζονται ότι έλκουν την καταγωγήν των εκ των αρχοντικών Βυζαντινών οικογενειών, αι οποίαι αρχαιότερον απεστάλησαν εκ Κωνσταντινουπόλεως εις την αποικίαν  ταύτην.

    Οι Σφακιανοί είνε διηρημένοι μεταξύ των εις διαφόρους φατρίας, αι οποίαι εν τούτοις  άπασαι εξαρτώνται εκ δύο μόνον σπουδαιοτέρων, την των Πατέρων και την των Παπαδοπούλων. Μεταξύ τούτων υπάρχει παλαιά έχθρα, την οποίαν με κανένα τρόπον δεν κατώρθωσαν μέχρι σήμερον να εξαλείψουν. Υπάρχει μίσος σχεδόν έμφυτον. Οι Πάτεροι είναι 600 περίπου κατ΄ αριθμόν, δεν ασκούν κανένα επάγγελμα, αλλά ζουν εκ των εισοδημάτων των ζώων και των κλοπών.

    Οι Παπαδόπουλοι, Σκορδύληδες  και άλλοι είναι κατά μέγα μέρος ναυτικοί, καλαφάτηδες, δεδομένου ότι εις την περιφέρειαν ταύτην υπάρχουν αρκετά δάση και ζουν συνεπώς κατά το πλείστον εκ των κόπων των, προς μεγάλη ωφέλειαν του Δημοσίου. Ως άνθρωποι βιοτέχναι αγαπούν την ησυχίαν. Αλλά προκαλούμενοι υπό των αδικιών της αντιθέτου μερίδος, καταφεύγουν εις τα όπλα, και προς εκδίκησιν της προσβολής υποπίπτουν και αυτοί εις ανυπακοήν και βιαιοπραγίας. Εκάστη φατρία συνυποστηρίζει και υποθάλπει τους κακοποιούς της, των οποίων όσον μεγαλύτερος είναι ο αριθμός, τόσον περισσότερον οι φυγόδικοι ούτοι της δικαιοσύνης εξερεθίζουν τους άλλους ώστε να διαπράττουν εγκλήματα. Ούτε δύνανται να εκδιωχθούν ούτε δύνανται να συλληφθούν, διότι όχι μόνον η αστυνομική φρουρά του διοικητού της περιφέρειας ταύτης είναι αναξία δια τούτο, αλλά και ούτοι εν περιπτώσει καταδιώξεώς των, ενούνται και υπερασπίζουν εαυτούς συγχρόνως, ως εάν ανήκον  εις μίαν και την αυτήν φατρίαν. Δια τον λόγον δε τούτον δεν ευρίσκεται κανείς μεταξύ των ο οποίος, να θελήση δια να αμνηστευθή, να φονεύση ή να συλλάβη και να παραδώση εις τας αρχάς έναν αντίπαλον του.

    Αι σχετικαί ποινικαί αποφάσεις του διοικητού Σφακίων εφεσιβάλονται εις το εκλαμπρότατον δικαστικόν Συμβούλιον του Χάνδακος. Τούτο δικάζει εις τας περιπτώσεις εκείνας καθ΄ ας προβλέπεται μεγαλυτέρα  των 18 μηνών κατέργων. Δεν είναι όμως ορθόν το τοιούτον διότι λόγω της αποστάσεως δεν δύναται  να απονέμεται ταχέως η απαιτούμενη δικαιοσύνη, αναλόγως των διαπραττομένων παρανομιών. Διεξαγομένων δε ούτω των δικών εξ αποστάσεως μετά δυσκολίας θα διεπιστούτο η αλήθεια και θα διαλευκαίνοντο τα εγκλήματα. Αι τοιαύται αποφάσεις άλλωστε εφεσιβάλλονται ή εις το ειρημένον εκλαμπρότατον δικαστικόν Συμβούλιον του Χάνδακος ή των Χανίων, όπου περισσότερον επιθυμεί η εφεσιβάλλουσα μερίς.

    Οι Σφακιανοί ούτοι επιθυμούν όπως η υμετέρα Γαληνότης και το ενδοξότατον Μείζον Συμβούλιον στείλη εις αυτούς Διοικητήν με εξουσίαν να δύναται να επιβάλλη και την ποινήν του θανάτου, οσάκις θα παρίστατο ανάγκη. Τούτο θεωρώ απολύτως ορθόν, διότι ούτω θα ηδύνατο να αποκατασταθή η τάξις, και να συγκρατήση τον λαόν εκείνον εις την υπακοήν, εξασφαλιζομένων συγχρόνως εις αυτόν των όρων ησύχου ζωής. Διότι το να θέλη τις να διαμορφώση τα ελαττώματα των με την επιβαλλομένην   αυστηρότητα, θα ήτο πολύ σκληρόν και θα είχε μόνον προσωρινήν αποτελεσματικότητα, χωρίς να χαλιναγωγήση πλήρως την θρασύτητα των, ως επιμαρτυρείται υπό των γεγονότων του παρελθόντος. Και είναι αρκούντως έκδηλον, ότι δεν φοβούνται αύτοι ούτε δίδουν καμμίαν σημασίαν εις τους σημερινούς διοικητάς των, οι οποίοι, δια να είπωμεν την αλήθειαν, κατά το πλείστον είναι ανίκανοι, οι ικανώτεροι δε δεν αποδέχονται το αξίωμα τούτο. Και, ίσως, το ατίθασον, και η αιτία των άλλων αταξιών, αι οποίαι απαντώνται εις τους πληθυσμούς εκείνους, οφείλονται μάλλον εις την κακήν διακυβέρνησιν των προνοητών εκείνων ή εις άλλας αφορμάς. Διότι ευρισκόμενοι μακράν μιας καλής διακυβερνήσεως, οι ίδιαι κλοπαί, οίτινες κατά το πλείστον προκαλούν την αιτίαν των  διχονοιών αυτών, εκδικάζονται κοσμιώτατα υπ΄ αυτών των ιδίων, ζητούντων αμοιβαίως και κατ΄ αναλογίαν  της υφ΄ εκάστου διαπραχθείσης κλοπής, επανόρθωσιν του αδικήματος, ως συμβαίνει επί διαφορών μεταξύ εμπορευομένων.

    Εάν όμως  διορισθή εις διοικητής με ευρυτέραν δικαιοδοσίαν, ο οποίος θα ηδύνατο να επιβάλλη εις τους πληθυσμούς αυτούς τον  σεβασμόν, τον οφειλόμενον εις την υμετέραν Γαληνότητα, της οποίας τώρα, ως λέγουν, δεν είναι υπήκοοι, διότι δεν βλέπουν  εις τον τόπον των  κόκκινα υποδήματα (celee rosse) τότε δύναται να θεωρηθή ότι εντός ολίγου χρόνου θα μεταβάλουν ήθη, θα πειθαρχήσουν εις την φωνή της δικαιοσύνης, και θα βελτιώσουν τον τρόπον της ζωής των.

    Το ζήτημα ασφαλώς είναι σοβαρόν και αξίζει να εκτιμηθή δεόντως ο τόπος ούτος τόσον δια την ποιότητα των κατοίκων αυτού όσον και δια την ωφέλειαν την οποίαν αποφέρει και δια την μεγαλυτέραν τοιαύτην την οποίαν δύναται να αποφέρη. Δέον όθεν να ληφθούν υπ΄ όψει τα ανωτέρω υπό της Γαληνότητος και του εξοχωτάτου Συμβουλίου ως και αναλυτικώτερον ανέφερον υμίν δια των επιστολών μου του παρελθόντος Απριλίου και της 28 Σ)βρίου του έτους 1587».-

 

                                                       29-11-2022

                                      ΜΑΝΟΛΗΣ ΜΙΧ. ΔΑΚΑΝΑΛΗΣ

Αϊ Στράτηγος στην Αράδαινα

Σπίτι με οχύρωση στον Άγιο Ιωάννη Σφακιών

Λουτρό Σφακιών

Αρχιτεκτονικό σπίτι στην Αράδαινα

Χώρα Σφακίων

Οροπέδιο στο Ασκύφου

Ασκύφου

Βενετσιάνικη Φυλακή στον Μούτρο

Βενετσιάνικο αρχοντικό στο Μούτρο

ΚΥΘΗΡΑ ή ΤΣΙΡΙΓΟ

                                ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΚΥΘΗΡΩΝ

      ΚΥΘΗΡΑ ή ΤΣΙΡΙΓΟ. Το πλοίο από το Καστέλι Κισσάμου σήκωσε άγκυρα και έβαλε πλώρη για το μαγευτικό λιμάνι των Κυθήρων, το οποίο έχει φτιαχτεί στη νησίδα Μακρυκήθυρα και συνδέεται με γέφυρα με τον οικισμό Διακόπτι.

     Τα Κύθηρα ή Τσίριγο όπως τα αποκαλούσαν οι Ενετοί, είναι ένας άλλος διαφορετικός κόσμος και ταυτίζεται με το νησί της θεάς του έρωτα Αφροδίτη. Έχει έκταση 296 τετραγωνικά χιλιόμετρα, πληθυσμό 3.973 άτομα (απογραφή 2021) και μέγιστο ύψος 506 μέτρα. (Πηγές: Βικιπαίδεια Κύθηρα και το βιβλίο Πελοπόννησος, του Υπουργείου Τουριστικής ανάπτυξης σελ. 133-157).

    Το γκρουπ από το Ηράκλειο με το πρακτορείο Ipsipetiς εγκατασταθήκαμε στο παραθαλάσσιο τουριστικό θέρετρο της Αγίας Πελαγίας, με τη μεγάλη αμμώδη παραλία και τα πολλά ξενοδοχεία.

    Η Κρήτη, η Πελοπόννησος, οι πειρατές, οι Ενετοί, οι Άγγλοι, έχουν αφήσει ίχνη και τις επιρροές των στο νησί. Τα ανακαλύπτει ο επισκέπτης περπατώντας στα παλιά χωριά της ενδοχώρας, κατεβαίνοντας στην κατεστραμμένη Παλαιοχώρα, το πιο πράσινο χωριό των Κυθήρων ο Μυλοπόταμος με τα πολλά νερά και τον καταρράχτη της Φόνισσας ψάχνοντας τους 22 νερόμυλους.

     Η Χώρα-Κήθυρα με τα αρχοντικά της σπίτια είναι  πρωτεύουσα του νησιού και εκεί βρίσκονται όλες οι υπηρεσίες. Το Κάστρο της Χώρας κτίστηκε πάνω σε ένα βράχο το 13ο αιώνα από τους Ενετούς, για να προστατεύει τα δυτικά παράλια του νησιού. Περπατώντας ανάμεσα στα γκρεμισμένα σπίτια του κάστρου συναντάμε  παλαιά κανόνια, σκοπιές, συντηρημένα εκκλησάκια και το ναό του Σωτήρα. Από εκεί πάνω η θέα προς την άγρια χαράδρα είναι μοναδική και καταλήγει στον οικισμό Καψάλι. Εκεί σχηματίζονται δύο φυσικά λιμάνια με υπέροχες αμμουδιές και τουριστικά ξενοδοχεία, ως εκ τούτου το Καψάλι χαρακτηρίζεται από τα ωραιότερα τοπία του νησιού και κλέβει κυριολεκτικά την παράσταση.

    Το μεγαλύτερο μεσογειακό κεφαλοχώρι είναι ο Ποταμός πατρίδα του στρατηγού Παύλου Κορωναίου, ο οποίος οργάνωσε την άμυνα του Αρκαδίου το 1866.

   Τα Κύθηρα είναι ορεινά με δυο κύριες οροσειρές ανατολικά το βουνό του Διγενή (υψ432μ) και δυτικά ο Μεμηγκάρης (υψ 506μ). Παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρω  οι μονές της Παναγίας Μυρτιώτισσας, Αγίας Ελέσας  στην κορφή του βουνού, του Οσίου Θεοδώρου του 10ου αιώνα προστάτη των Κυθήρων κλπ και τα πολλά διάσπαρτα βυζαντινά ξωκλήσια.   

     Εντυπωσιάζει τον κάθε επισκέπτη η πέτρινη γέφυρα μήκους 110 μέτρων με 13 τόξα στο χωριό Κατούνι, η οποία κτίστηκε από τους Άγγλους το 1829.

    Το χωριό Μητάτα βρίσκεται στην άκρη μιας πανέμορφης κοιλάδας, το οποίο έχει πληγή το 1903 με σεισμό 8 ρίχτερ, το 2006 με 6,9 ρίχτερ και παραμένει μισογκρεμισμένη η εκκλησία του χωριού.

     Ο Αβλέμονας είναι ο ποιο γραφικός παραθαλάσσιος οικισμός των Κηθύρων. Ο μικρός κολπίσκος χαρακτηρίζεται εξαιρετικής ομορφιάς και τόπος έλξης πολλών τουριστών. Στη θέση «Καστρί» της σημερινής Παλαιόπολης, αποβιβάστηκαν οι Μινωίτες περί το 2000 πχ και εκεί βρέθηκαν πολλά αγγεία της Κρήτης και άλλα που κατασκεύασαν επί τόπου. (Πηγές: Βικιπαίδεια Αβλέμονας).Πάνω στην κορφή του Αγίου Γεωργίου οι φρυκτωρίες χρησιμοποιούσαν φωτιά και ένα κώδικα αναπαράστασης γραμμάτων για τη μετάδοση μηνυμάτων μέχρι και 130 χιλιόμετρα. (Πηγές: Ενημερωτική πινακίδα εξωραϊστικού συλλόγου Αβλέμονα «Ο Φιλόξενος).

    Οι Ενετοί στο τέλος μικρής χερσονήσου μέσα στο λιμάνι έκτισαν το 1565 το Καστέλο Αβλέμονα για την προφύλαξη του λιμανιού, που ήταν το κύριο λιμάνι των Κυθήρων.

    Στην κορφή του βουνού πάνω από το Διακόπτι βρίσκεται το μοναστήρι της Αγίας Μονής, το οποίο ανακαίνισε ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Από εκεί πάνω η θέα είναι απέραντη προς το νησί, τις ακτές της Πελοποννήσου και είδαμε αχνά τα χιονισμένα Λευκά όρη της Κρήτης.

     Το νησί των Κυθήρων είναι καταπράσινο από πεύκα και η μακία βλάστηση αποτελείται κυρίως από σκίνους και άλλους θάμνους. Καλλιεργούνται πολλά ελαιόδεντρα, κρασάμπελα, αχλαδιές, κηπευτικά, γιατί έχει πολλά νερά και παράγει μέλη. Απαγορεύεται δια νόμου η βόσκηση αιγοπροβάτων σε όλο το νησί.

     Η επίσκεψη μας στο όμορφο νησί της Αφροδίτης με όλα όσα προαναφέραμε μας άφησε άριστες εντυπώσεις.

    Επιβίβαση στο πλοίο και επιστροφή στο Καστέλι Κισσάμου. Επίσκεψη από 8-11/5-2022.-

Ναυάγιο έξω από το λιμάνι των Κυθήρων

Καστέλλο Αβλέμονα το έκτισαν οι Βενετοί του 1565

Καστέλλο εσωτερικά.

Αβλέμονας

Λιμάνη Αβλέμονα.

Χωριό Μητάτα σεισμός 6,9 ρίχτερ χάλασε την εκκλησία.

Άγία Πελαγία

Στο χωριό Ποταμός πατρίδα του Πάυλου Κορωναίου

Άγαλμα Παύλου Κορωναίου

Αγία Πελαγία

Πάνω στο Κάστρο με φόντο το μαγευτικό Καψάλι.

Πάνω στο Κάστο.

Το  μαγευτικό Καψάλη

Κάστρο της Χώρας του 13ου αιώνα.

Πρωτεύουσα Χώρα

Κάστρο Χώρας.

Μητροπολιτικός ναός Χώρας

Σοκάκια της Χώρας.

Τη γέφυρα με 13 τόξα έφτιαξαν οι Άγγλοι στο χωριό Κατούνι

Άγιος Σωτήρας προστάτης των Κυθήρων

Στο Μυλοπόταμο με 22  νερόμυλους

Καταρράχτης της Φόνισας στον Μυλοπόταμο

Η παρέα μας.

Παναγία Μυρτιδιώτισσα.

Παναγία Μυρτιδιώτισσα.

Άποψη των Κυθήρων από ψηλά.

Ο ναός της Αγίας Ελέσας πάνω στο βουνό.

Στο βουνό της Αγίας Ελέσας.

Αγία Ελέσα

Όλο του κρούπ στην Αγία Ελέσα

Λιμάνη Αγίας Πελαγίας.

Στην ταβέρνα της Αγίας Πελαγίας.

Στο καταπράσινο χωριό Μυλοπόταμος

Μυλοπόταμος

Παλιό αρχοντικό στο Μυλοπόταμο

Λιμάνι Κυθήρων από την Αγία Μονή πάνω στο βουνό.