ΦΑΡΑΓΓΙΑ ΑΜΠΕΛΟΥ ΚΑΙ ΡΟΖΑΣ

                   ΦΑΡΑΓΓΙΑ  ΡΟΖΑΣ ΚΑΙ ΑΜΠΕΛΟΥ

                             Του  ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

       Από την άκρη του Χωριού Αβδού-Πεδιάδας (υψ300μ) ένας  ασφαλτοστρωμένος δρόμος μας οδήγησε στο φαράγγι της Αμπέλου, μέσα στο  οποίο καταλήγει το εντυπωσιακό φαράγγι της Ρόζας, που αποτελεί παρακλάδι της Αμπέλου.

       Στις 22 Μαΐου 2016 ο ορειβατικός σύλλογος Αγίου Νικολάου μαζί και ο γράφων, ακολουθήσαμε ένα μονοπάτι που ελίσσονταν άλλοτε στα πρανή του φαραγγιού και άλλοτε στην  κοίτη του με ήπια ανηφορική κλήση.

       Εντυπωσιάζουν οι γεωλογικοί σχηματισμοί του φαραγγιού, με τα μεγάλα  κάθετα βράχια από οξείδια του σιδήρου στο χρώμα της σκουριάς, εξ αιτίας των οποίων πήρε προφανώς το όνομα Ρόζα.

       Στις κάθετες ορθοπλαγιές του φαραγγιού φωλιάζουν γύπες ή κανναβοί και άλλα αρπακτικά πουλιά. Η πλούσια βιοποικιλότητα του φαραγγιού αποτελείται από πρίνους, αζίλακες, σφεντάμια, τραμιθιές (κράταιγος), λιόπρινα, η κοίτη είναι κατάφυτη από πικροδάφνες, ενώ αφθονούν τα  αρωματικά βότανα, φασκόμηλα, θρούμπες, θυμάρια και ρίγανη.

      Το μονοπάτι σε κάποιο σημείο αφήνει την κοίτη του ποταμού και σκαρφαλώνει φιδίσια σε μια πάρα πολύ ανηφορική πλαγιά. Στα πολύ επικίνδυνα σημεία προστατεύεται από ξύλινα κιγκλιδώματα, τα περισσότερα από τα οποία είναι σάπια. Λίγο πριν από την έξοδο στα κάθετα βράχια υπάρχει ένα πολύ στενό χαρακτηριστικό και επικίνδυνο πέρασμα, το οποίο σχεδόν κρέμεται στον γκρεμό. Θυμήθηκα την ανάβαση στο Μύτικα του Ολύμπου. Το φαράγγι έχει συνολικό μήκος 2.750 μέτρα.

       Στο τέλος της απότομης ανάβασης συναντήσαμε ένα ξύλινο παρατηρητήριο, στο οποίο ξεκουράζονται οι επισκέπτες και παράλληλα απολαμβάνουν το μεγαλείο της φύσης. Ανατολικά δεσπόζει η κορφή Καρφί (υψ1100μ) της Δίκτης με το Ιερό της Υστερομινωικής εποχής.

        Ακολουθήσαμε ένα αγροτικό δρόμο και αφήσαμε αριστερά το χωριό Κερά με  την ιστορική Μονή της Κεράς Παναγίας ή Καρδιώτισσας, η οποία βρίσκεται κοντά στον κεντρικό δρόμο Ηρακλείου-οροπεδίου Λασιθίου μέσα στο πράσινο. Πότε ακριβώς ιδρύθηκε η μονή δεν γνωρίζουμε, αλλά το 1415 για πρώτη φορά αναφέρεται σε κείμενο του Φλωρεντιανού μοναχού Μπουοντελμόντι.     

       Η πορεία μας συνεχίστηκε δεξιά στο φαράγγι της Αμπέλου ακολουθώντας έναν κατηφορικό αγροτικό δρόμο, που διέρχεται ανάμεσα σε πεζούλες με ελαιόδεντρα.   Από κάποιο σημείο φαίνεται πανοραμικά όλο το φαράγγι, που μοιάζει με πίνακα ζωγραφικής, ενώ στο βάθος φιγουράρει το χωριό Γωνιές. Στο φαράγγι της Αμπέλου εντυπωσιάζουν τα πρανή του με τους ιδιαίτερους γεωλογικούς σχηματισμούς, που σε συνδυασμό με την πλούσια βλάστηση  και βιοποικιλότητα προσδίδουν στο φαράγγι φυσική ομορφιά. Το μήκος του είναι 2,5 χιλιόμετρα.

      Σε κάποιο σημείο βρήκαμε το αρχέγονο μονοπάτι, που συνέδεε τα χωριά της περιοχής με το οροπέδιο του Λασιθίου, το οποίο μας οδήγησε πίσω στο σημείο εκκίνησης.

       Πραγματοποιήσαμε μια κυκλική διαδρομή μήκους 7 χιλιόμετρα, με υψομετρική διαφορά ανόδου 370 μέτρα και άλλα τόσα καθόδου και μας πήρε συνολικά τέσσερις ώρες.

      Η πορεία χαρακτηρίζεται πάρα πολύ εντυπωσιακή και ενδιαφέρουσα.-

        

Φαράγγι Αμπέλου

Φαράγγι Αμπέλου

Φαράγγι Ρόζας

Φαράγγι Ρόζας

Φ. Ρόζας

Φ.Ρόζας

Στο Φ. Ρόζας

Προσθήκη λεζάντας

Στη Ρόζα

Ολόκληρη η παρέα

Στο φαράγγι της Ρόζας

Δύσκολη ανάβαση

Δύσκολο πέρασμα στη Ρόζα

Στην έξοδο της Ρόζας

Άποψη φ. Ρόζας

Στην κορφή της Ρόζας

Φαράγγι Αμπέλου

Καμπανούλες

Στα παλιό μονοπάτι

Το μισοβυθισμένο χωριό Σφεντήλι

        

ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΩΝ ΠΕΥΚΩΝ

                ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΩΝ ΠΕΥΚΩΝ

                     Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη  

       Το γραφικό χωριό Πεύκοι (υψ420μ) είναι φωλιασμένο στις νοτιοανατολικές υπώρειες του όρους Θρυπτή του νομού Λασιθίου. Από το παραπάνω χωριό στις 15-5-2016 ο Ορειβατικός Σύλλογος Αγίου Νικολάου μεταξύ των οποίων και  τρεις του Oορειβατικού Μοιρών, κατηφορίσαμε ακολουθώντας ένα παλιό μονοπάτι Ε4 μέσα στα λιόφυτα, με προορισμό το φαράγγι των Πεύκων.

      Στην αρχή του φαραγγιού τα ερείπια ενός νερόμυλου αντιστέκονται στη φθορά του αδηφάγου χρόνου. Η παράδοση τον αναφέρει ως ερείπιο από την εποχή της Αραβοκρατίας (824-961μΧ) μέχρι της κυριαρχίας της Κρήτης από τους Τούρκους, όπου ένας κυνηγημένος από τη Μεσαρά με το επίθετο Λατζάνης τον ξανάχτισε. Ο μύλος λειτούργησε διαχρονικά με διάφορους κατόχους, ενώ τελευταίος κάτοικος ήταν ο Ηλίας Καναβάκης, εξ αιτίας του οποίου πήρε το όνομα  «Ο μύλος του Ηλία». Η λειτουργία του μύλου σταμάτησε τη δεκαετία του 1920. Οι Λατζάνηδες σήμερα είναι κάτοικοι του χωριού Πεύκοι.

      Από τον μύλο του Ηλία ξεδιπλώνεται το φαράγγι, το οποίο είναι κατάφυτο από πεύκα, πλατάνια, χαρουπιές, πρίνους, λιόπρινα, πικροδάφνες, αγριελιές, σκίνους κλπ. Γκριζόλευκοι απότομοι βράχοι ίστανται ένθεν και ένθεν του φαραγγιού, που σε πολλά σημεία έχουν ύψος πάνω από 100 μέτρα, ενώ στα μέσα του μικρού αυτού φαραγγιού υπάρχει μια πηγή με κατάκρυα κρυστάλλινα νερά. Τα αρωματικά φυτά φασκόμηλα και θυμάρια ευωδίαζαν στο πέρασμα μας. Ο συνδυασμός όλων των παραπάνω προσδίδει στο φαράγγι των Πεύκων μια ξεχωριστή ομορφιά.

     Την κοίτη του φαραγγιού διασχίζει ένα φιδοσερνάμενο ευδιάκριτο  παλιό μονοπάτι, στο οποίο έχουν γίνει λίγες παρεμβάσεις με σιδερένιες σκάλες,  προστατευτικά διαχωριστικά και ξύλινα παγκάκια, τα οποία διευκολύνουν τους πεζοπόρους. Από την έξοδο  του φαραγγιού  συνεχίζει ο Άσπρος Ποταμός, ο οποίος καταλήγει στο Μακρύ Γιαλό.

      Από τη θέση Πισοκάμινο κάναμε αναστροφή ακολουθώντας ένα παλιό ανηφορικό μονοπάτι, που ελίσσονταν στο φρύδι του φαραγγιού, έχοντας προς τα  δεξιά μας το φαράγγι με εντυπωσιακή θέα.

     Ο καιρός ήταν νότιος, ζεστός, μουντός με σκόνη από την Αφρική και δυο τρεις φορές μας ράντισε με λασπόνερα.

     Κάναμε μια κυκλική πορεία πολύ ενδιαφέρουσα. Κατεβήκαμε 300 μέτρα υψομετρική διαφορά και ανεβήκαμε άλλα  τόσα. Διανύσαμε  περίπου 8 χιλιόμετρα και μας πήρε  τριάμισι ώρες.

   Επιστρέφοντας πραγματοποιήσαμε μια επίσκεψη αστραπή στο καλά κρυμμένο φαράγγι της Σαρακίνας ή Σαραντάπηχου, που βρίσκεται κοντά στο χωριό Μύθοι. Ο Σαραντάπηχος ως άλλος Τάλως έσκυψε να πιεί κρυστάλλινο νερό από τον Κρυοπόταμο και η γενειάδα του έσχισε στα δυο το βουνό. Στην ξηροθερμική ανατολική Κρήτη τα περισσότερα φαράγγια είναι συνήθως ξηρά το καλοκαίρι, τούτο όμως δεν συμβαίνει  με το φαράγγι της Σαρακίνας, του Ρίχτη και μερικά άλλα.

     Τα τοιχώματα του φαραγγιού στενεύουν πάρα πολύ 3-10 μέτρα και σχεδόν κλείνουν τη θέα προς τον ουρανό. Τα αενάως ρέοντα ύδατα έχουν καταστήσει τα βράχια πολύ γλιστερά και επικίνδυνα για τους επισκέπτες. Μείναμε  κατάπληκτοι με αυτά που είδαμε στον άγριο τούτο τόπο.-

Εκκίνηση από το χωριό Πεύκοι

Το χωριό Πεύκοι

Στο Μύλο του Ηλία

Ολόκληρη η παρέα

Οι τρεις των Μοιρών

Άποψη του φαραγγιού

Πάνω στο μονοπάτι

Από το φαράγγι

Πετρώματα στο φαράγγι

Προς την κοίτη του φαραγγιού.

Πλήρης παραγωγή

Οι τρεις των Μοιρών

Φυσική γέφυρα

Ιζήματα στα βράχια

Το φαράγγι

Πηγή του φαραγγιού

Στην έξοδο του φαραγγιού

Ξεκούραση

Από την επιστροφή

Σταλακτήτες

Πυκνή βλάστηση στο φαράγγι

Στο βουνό ψηλά εκεί...

Ο μύλος του Ηλία

Συμπαθέστατα Κριάρια.

Άποψη φαραγγιού από τα νότια