ΙΔΗ: Ιανουαρίου 2015

Πέμπτη 22 Ιανουαρίου 2015

ΛΑΤΩ-ΚΑΘΑΡΟ-ΚΡΙΤΣΑ

ΟΡΟΠΕΔΙΟ ΚΑΘΑΡΟΥ – ΚΡΙΤΣΑ
Του ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

Νωρίς το πρωί της 18^ης Ιανουαρίου 2015 από το χωριό Φλαμουριανά Μεραμπέλου, 50 ορειβάτες του Ορειβατικού Ηρακλείου μεταξύ των οποίων και ο γράφων με αρχηγό το Νείλο Πιτσινό, ακολουθήσαμε ένα πανάρχαιο φαρδύ μονοπάτι από καλντερίμι και μετά από μισής ώρας πορεία βρεθήκαμε στην αρχαία πόλη της Κρήτης ΛΑΤΩ.

Η πόλη είναι κτισμένη σε στρατηγικής σημασίας λόφο με δυο ακροπόλεις και ήλεγχε τον κόλπο του Μεραμπέλου. Τα λείψανα της πόλης ανήκουν στον 4^ο και 3^ο πχ. αι. Η έρευνα όμως έφερε στο φως πήλινα ειδώλια και πλακίδια του 7^ου και 6^ου π.χ. αι. Η επιφανειακή κεραμική δείχνει, ότι η θέση κατοικήθηκε τουλάχιστο από τον 12^ο πχ. αι. Η πόλη έχει κεντρική αγορά, θέατρο, δυο ναούς, περιβάλλεται από ισχυρό τείχος και καταστράφηκε το 200 π.χ. Ο Νέαρχος (περίπου 360-312 π.χ.) ναύαρχος του Μ. Αλεξάνδρου γεννήθηκε στη Λατώ.

Η Παναγία Κερά της Κριτσάς είναι τρίκλιτος ναός μετά τρούλου αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Το νότιο κλίτος είναι αφιερωμένο στην αγία Άννα και το βόρειο στον άγιο Αντώνιο. Οι επιφάνειες του ναού είναι διακοσμημένες με τοιχογραφίες βυζαντινής τέχνης. Οι πρώτες τοιχογραφίες χαρακτηρίζονται από γραμμική απόδοση των μορφών και χρονολογούνται στα μέσα του 13^ου αι. οι άλλες είναι μεταγενέστερες. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παραστάσεις του Μυστικού Δείπνου, του Συμποσίου του Ηρώδη, τμήμα της Δευτέρας παρουσίας και άλλες.

Το λεωφορείο λόγω των πρόσφατων χιονοπτώσεων δεν μπόρεσε να μας μεταφέρει στο οροπέδιο του Καθαρού (υψ1250μ), που ήταν ο προγραμματισμός. Από τα μέσα της διαδρομής ακολουθήσαμε το Μινωικό μονοπάτι, το οποίο συνδέει την Κριτσά με το οροπέδιο του Καθαρού. Σε πολλά σημεία το μονοπάτι διατηρεί ακόμα την παλιά του αίγλη με καλντερίμι, ενώ σε άλλα σημεία έχει καταστραφεί από την φθορά του αδηφάγου χρόνου. Ήδη περπατούσαμε πάνω στα χιόνια μέσα σε δάση από πρίνους, αζίλακες, σφεντάμια, λιόπρινα, ενώ στις ανατολικές πλαγιές της κορφής Τσίβη βρίσκεται ένα πολύ εντυπωσιακό δάσος από κυπαρίσσια διαφόρων μορφών. Λίγο πριν από τη θέση «Αστιβιδωπό» που έγινε η Παγκρήτια Ορειβατική Συνάντηση από τον Ορειβατικό Αγίου Νικολάου στις 13-14/9-2013, κάναμε αναστροφή και βάλαμε ρότα για την Κριτσά.

Το Μινωικό μονοπάτι τέμνεται σε τέσσερα ή πέντε σημεία με τον ασφάλτινο δρόμο που οδηγεί στο Καθαρό. Το δάσος διαδέχτηκε η μακία βλάστηση, που αποτελείται από ασπαλάθους, αγριελιές, αγκαραθιές, φασκομηλιές και φρύγανα. Στο τέλος της διαδρομής διαβήκαμε μια απότομη κατηφορική ρεματιά με κατεστραμμένο το μονοπάτι. Η ηλιόλουστη μέρα μάζευε σιγά-σιγά τα φτερά της και με το λυκόφως φθάσαμε στην Κριτσά.

Η Κριτσά (υψ400μ) είναι από τα αρχαιότερα χωριά της Κρήτης και διατηρεί σε σημαντικό βαθμό την παλιά αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία. Η παρουσία του ανθρώπου στην Κριτσά είναι αισθητή από τα υστερομινωικά χρόνια.

Με την παραπάνω ορειβασία συνδυάστηκε ο πολιτισμός και η ιστορία. Η όλη πορεία μας πήρε τεσσεράμισι ώρες.-

Aρχαία Λατώ

Προς Λατώ

Η Μαρία πάντα με χαμόγελο

Προς Λατώ

Έξω από τη Λατώ

Εργαστήριο στη Λατώ

Στην αρχαία Λατώ

Δεξαμενή στη Λατώ

Αρχαίο θέατρο

Αρχαίος ναός

Βωμός στο ναό

Παναγία Κερά

Στην κερά της Κριτσάς

Ο ζωοκλέφτης στην κόλαση

Λίγο πριν τα χιόνια

Κορφή Τσίβη με το δάσος

Γεύμα με μοναδικό κρασί

Ψηλά στα χιόνια

Δυο Μαρίες και ο Μανόλης

Κρόκοι της Δίκτης

Λίγη ξεκούραση

Στην αρχαία Λατώ

Εκκίνηση για το Καθαρό

Άγρια χαράδρα πριν την Κριτσά

Τρίτη 13 Ιανουαρίου 2015

ΑΛΗΘΙΝΗ-ΒΙΓΛΑ- Ι. Μ. ΑΠΕΖΑΝΩΝ

ΑΛΗΘΙΝΗ –ΒΙΓΛΑ-ΑΠΕΖΑΝΕΣ
Του Ορειβάτη Δακανάλη Μανόλη

Το “ΔΑΣΟΣ ΤΩΝ ΤΡΥΠΗΤΩΝ» βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές της κορφής Βίγλας (υψ.625μ) των Αστερουσίων ορέων. Η αναδάσωση από πεύκα και κυπαρίσσια άρχισε τα έτη 1964-65 από το Δασαρχείο Ηρακλείου. Τα κτήματα που αναδασώθηκαν ανήκουν στην Ιερά Μονή Απεζανών. Το δάσος βρίσκεται σε πλήρη ανάπτυξη, αποτελεί στολίδι του βουνού και της ευρύτερης περιοχής.

Στις 27-7-2013 εκδηλώθηκε μια πολύ μεγάλη πυρκαγιά για την κατάσβεση της οποίας πήραν μέρος τρία ελικόπτερα και μεγάλες πυροσβεστικές δυνάμεις. Απέτρεψαν τον κίνδυνο για τα απειλούμενα χωριά Πόμπια, Αληθινή, Πηγαϊδάκια και το δάσος των Τρυπητών στο οποίο έκανε μικρές λαβωματιές. Με την 8704/12-11-2014 απόφαση της Γενικής Διεύθυνσης Δασών Ηρακλείου κηρύχτηκε αναδασωτέα η παραπάνω αποτεφρωθείσα έκταση 921.929 τμ.

Στις 11 Ιανουαρίου 2015 δέκα έξι ορειβάτες του Ορειβατικού Μοιρών με αρχηγό το Μανώλη Κουμαντάκη από το χωριό Αληθινή (υψ.150μ) ανηφορίσαμε για την κορφή της Βίγλας. Η μέρα ήταν ηλιόλουστη ύστερα από μια μεγάλη κακοκαιρία, η οποία έκανε κάτασπρα από χιόνια όλα τα βουνά ακόμα και τα πεδινά της Κρήτης. Φέτος υπάρχει μεγάλη βεντέμα (παραγωγή) ελαιοκάρπου και χιλιάδες άνθρωποι μάζευαν χαρούμενοι τις ελιές τους, ενώ ο Ανωγειανός βοσκός Γ. Φασουλάς στο Μετόχι του Κουρουπά σάκαζε (απογαλάκτιζε) τα αρνιά του. Από την κορφή της Βίγλας λόγω της καθαρότητας της ατμόσφαιρας απολαύσαμε τα βουνά από τη Δίκτη, τον Ψηλορείτη, Κέντρο ή Κέδρο μέχρι τα Λευκά Όρη, το θέαμα ήταν μοναδικό.

Στην Ιερά Μονή Απεζανών (υψ440μ) φτάσαμε ύστερα από τρεις ώρες, η οποία βρίσκεται στα δυτικά Αστερούσια Όρη. Σύμφωνα με μια άποψη ιδρύθηκε το 1600 και κατ άλλους το 1458. Είναι φρουριακού τύπου, αλλά σήμερα δεν διατηρεί την παλιά αρχιτεκτονική της αίγλη. Υπήρξε κέντρο γραμμάτων και θεολογίας στα τέλη της Ενετοκρατίας. Σύμφωνα με την παράδοση το μοναστήρι παλιά ήταν στο Αγιοφάραγγο, όπου υπάρχει και η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Αντωνίου. Για να απαλλαγούν οι μοναχοί από τους πειρατές, που τους λεηλατούσαν, πήραν την εικόνα του Αγίου Αντωνίου και τα σκεύη και έφυγαν αναζητώντας ασφαλέστερο τόπο, να κτίσουν τη μονή. Το υποζύγιο στο οποίο είχαν φορτώσει την εικόνα του Αγίου Αντωνίου, σταμάτησε στο χώρο που είναι σήμερα η μονή και δεν ήθελε να προχωρήσει. Οι μοναχοί θεώρησαν θέληση του Αγίου να κτιστεί εκεί η νέα μονή. Από το γεγονός αυτό η μονή πήρε το όνομα ΑΠΕΖΑΝΕΣ, επειδή εκεί πέζεψε ο Άγιος (πεζεύφνω = αφιππεύω). Το καθολικό της μονής είναι αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο και γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου.

Ο πατήρ Γαβρίλης μας υποδέχθηκε εγκάρδια με τσάι του βουνού, καφέ, γλυκά και στο τέλος μας παρουσίασε τα κειμήλια της μονής, όπου τα ασπαστήκαμε.

Η επιστροφή μας έγινε από ένα πανάρχαιο μονοπάτι, το οποίο αποκάλυψε η πυρκαγιά και συνέδεε το χωριό Πόμπια με τη μονή Απεζανών. Διασχίσαμε το πανέμορφο δάσος των Τρυπητών, το οποίο θαυμάσαμε από κοντά και επιστρέψαμε στο αρχικό σημείο εκκίνησης. Η πορεία ήταν κυκλική, πολύ ευχάριστη και μας πήρε περίπου πέντε ώρες.-